OPUBLIKOWANO: LIPIEC 2014
ZAKTUALIZOWANO: 31 LIPCA 2017
Nauczyciel na stanowisku dyrektora
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm.),
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.),
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1189 ze zm.),
- Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 446 ze zm.),
- Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 814 ze zm.),
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.).
Sytuacja, w której nauczyciel danej szkoły pełni jednocześnie funkcję jej dyrektora, jest często spotykana. Uznać nawet można, że obowiązujące przepisy promują właśnie takie rozwiązanie, mimo że Ustawa o systemie oświaty, jak i Prawo oświatowe dopuszczają sprawowanie funkcji dyrektora przez osobę niebędącą nauczycielem. Wskazuje na to treść art. 36 uso. (którego odpowiednikiem w Prawie oświatowym jest art. 62) stwierdzający w ust. 1, że szkołą lub placówką kieruje nauczyciel mianowany lub dyplomowany, któremu powierzono stanowisko dyrektora. Z kolei ust. 2 przywołanych przepisów wskazuje, że szkołą lub placówką może również kierować osoba niebędąca nauczycielem, powołana na stanowisko dyrektora przez organ prowadzący, po zasięgnięciu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Taka konstrukcja cytowanych regulacji wskazuje zatem, że powierzenie stanowiska dyrektora nauczycielowi jest pewną regułą, a powierzenie go osobie niebędącej nauczycielem odstępstwem od tej reguły, o czym świadczy choćby konieczność zasięgnięcia opinii kuratora oświaty (co nie jest wymagane przy powierzaniu stanowiska nauczycielowi).
Sprawowanie funkcji dyrektora nie jest zadaniem łatwym, ponieważ nakłada na nauczyciela szereg dodatkowych obowiązków związanych z zarządzaniem szkołą, ogólnie przytoczonych w art. 68 Ustawy Prawo oświatowe. Można tu wymienić kierowanie działalnością szkoły i reprezentowanie jej na zewnątrz, sprawowanie nadzoru pedagogicznego, wykonywanie uprawnień pracodawcy w stosunku do nauczycieli i pracowników niepedagogicznych itd. Katalog podstawowych obowiązków wymieniony w tym przepisie obejmuje kilkanaście pozycji, z których każda może wypełnić czas pracy dyrektora w znacznym stopniu. Dodatkowym utrudnieniem w wykonywaniu tej funkcji jest fakt, że dyrektor jako kierownik zakładu pracy obejmuje nadzór nad czynnościami, do których wykonywania może nie mieć wystarczającego merytorycznego przygotowania (np. przygotowywanie planu finansowego i dysponowanie środkami finansowymi powierzonymi szkole z budżetu jednostki samorządu terytorialnego). Oczywiście nie wykonuje tych zadań osobiście, ale z uwagi na fakt, że podlega Ustawie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, musi umiejętnie dobierać sobie współpracowników.
Wymiar godzin
Realizowanie wszystkich zadań jest niezwykle trudne. Niemniej zauważyć należy, że ustawodawca dostrzegł problem małej ilości czasu do dyspozycji dyrektora szkoły. Zgodnie bowiem z art. 42 ust. 6 Karty nauczyciela
