ZAKTUALIZOWANO: SIERPIEŃ 2018

Skrócenie okresu wypowiedzenia przez pracodawcę

Opracował: Patryk Kuzior, doktor nauk prawnych, specjalista m.in. w zakresie prawa oświatowego, urzędnik zajmujący stanowisko kierownicze w urzędzie jednostki samorządu terytorialnego, autor wielu opracowań naukowych z zakresu prawa i wykładowca akademicki

Podstawa prawna:

Rozwiązanie stosunku pracy przez czynność jednostronną

O ile nawiązanie stosunku pracy, którego podstawą jest umowa o pracę, wymaga złożenia zgodnych oświadczeń woli obydwu stron, a więc pracodawcy i pracownika, to już rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić mocą czynności prawnej dokonanej wyłącznie przez jedną ze stron. Skuteczność takiej czynności nie jest więc w żadnej mierze uzależniona od woli, a więc zgody drugiej strony, co do zasady wymaga natomiast uzewnętrznienia woli wobec drugiej strony w formie nakazanej przez prawo pracy (art. 30 § 3 k.p.), a więc na piśmie. Warto tu zaznaczyć, że według regulacji Kodeksu cywilnego, który określa sposób dokonywania czynności prawnych, oświadczenie takie uznaje się za złożone z chwilą, gdy druga strona mogła zapoznać się z jego treścią.

W prawie pracy przewiduje się możliwość rozwiązania stosunku pracy przez oświadczenie jednej ze stron tego stosunku w dwóch formach, tj.:

Kwestia wyboru jednego z trybów zakończenia istnienia stosunku prawnego to oczywiście nie sprawa dowolnego uznania ze strony inicjatora takiego kroku, ponieważ rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia możliwe jest tylko w ściśle określonych przez prawo wypadkach. Jednakże to niejedyna podstawowa różnica związana z trybem zwolnienia. Istotne bowiem – niezależnie od tego, czy oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy składa pracodawca, czy pracownik – jest także to, że w razie rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem ustanie stosunku pracy następuje dopiero po upływie okresu wypowiedzenia. W razie zwolnienia z inicjatywy pracodawcy pracownik zyskuje więc czas, w którym może postarać się o nowe zajęcie, z kolei w sytuacji odwrotnej to pracodawca ma czas na znalezienie nowego pracownika czy reorganizację procesu pracy.

Okres wypowiedzenia

Z punktu widzenia prawa okres wypowiedzenia stosunku pracy to czas upływający od chwili złożenia oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę do momentu jej faktycznego rozwiązania, przy czym w praktyce ze względu na regulacje dotyczące liczenia terminów – okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca – może on być nawet dłuższy niż przewidziany przez przepisy.

Długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę wyraźnie określają przepisy prawa pracy (pragmatyki służbowe pracowników niektórych zawodów oraz Kodeks pracy) i z uwagi na wyrażoną w art. 18 k.p. zasadę, w myśl której „postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy”, okres ten nie może zostać skrócony umową o pracę.