Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia w przedszkolu niepublicznym
Opracował: Adam Krasnosielski, pedagog, psycholog w trakcie doktoratu
Przedszkola niepubliczne, które nie mają statusu placówki publicznej ani nie zamierzają w przyszłości się o niego ubiegać, nie muszą organizować pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla swoich podopiecznych. Mimo dobrowolności włączania tego rodzaju pomocy w zakres usług świadczonych przez placówkę niepubliczną, jej organizacja stanowi dobrą praktykę, którą warto upowszechniać. Dzięki temu przedszkole lepiej dopasowuje się do potrzeb i możliwości dzieci, a przez to wspomaga ich rozwój w każdym obszarze funkcjonowania. Organizacja i udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej umożliwia korzystanie z niej nie tylko najmłodszym i najważniejszym jej odbiorcom, ale także ich nauczycielom oraz rodzicom. Niejednokrotnie są oni bowiem pozostawieni sami sobie z problemami i trudnościami, jakie wiążą się ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, z którymi boryka się dziecko.
Czym jest WOPFU?
Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia, w skrócie nazywana WOPFU, jest ogólną diagnozą dziecka. Sformułowanie „ogólna” nie świadczy jednak o jej powierzchownym, a więc i niewielkim walorze informacyjnym. Wręcz przeciwnie – dowodzi jej kompleksowości, a zatem szczegółowości w każdym aspekcie funkcjonowania dziecka. Dlatego też należy w niej uwzględnić każdy możliwy zakres rozwoju, w jakim aktualnie znajduje się przedszkolak. Do najważniejszych obszarów zalicza się tu sfery: fizyczną, motoryczną, umysłową, poznawczą, językową, społeczną i emocjonalną. Informacje na ich temat powinny uwzględniać zarówno słabe strony ucznia (to, z czym sobie nie radzi), jak i jego mocne strony (obszary, z którymi radzi sobie co najmniej dobrze). Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia, inaczej diagnoza funkcjonalna bądź całościowa, jest więc zbiorem wszystkich możliwych informacji o dziecku.
Skąd czerpać informacje do WOPFU?
Aby można było mówić o szczegółowym i obszernym zbiorze informacji, jakim jest WOPFU, należy zastanowić się nad źródłem ich pochodzenia. Najbardziej dostępną, a jednocześnie najbogatszą skarbnicą wiedzy o przedszkolaku są wszystkie przebywające z nim osoby. Do najważniejszych z nich należą: rodzice, wychowawca grupy przedszkolnej (nauczyciel) oraz pomoc nauczyciela. To one spędzają najwięcej czasu z dzieckiem, codziennie je obserwują, rozmawiają z nim, znają jego zwyczaje, sympatie, antypatie, możliwości i trudności. Przy tworzeniu kompleksowej diagnozy warto jednak zwrócić się o pomoc również do innych osób: psychologa, pedagoga specjalnego, pozostałych specjalistów zajmujących się dzieckiem – oni również mogą uczestniczyć w opracowaniu WOPFU, gdyż dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem, przyczynią się do jej kompleksowości. Mogą pracować w tym samym przedszkolu, do którego uczęszcza badany, ale nie jest to konieczne (np. specjaliści z poradni psychologiczno-pedagogicznej).
W uzyskaniu potrzebnych informacji najczęściej stosuje się wywiad. Jego wzbogaceniem jest często obserwacja dziecka, a także:
- Orzeczenia, opinie wydawane przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne lub specjalistyczne. Ich wartość jest bardzo duża, gdyż zawierają diagnozę dziecka, charakterystykę jego trudności edukacyjnych i/lub wychowawczych, jak również zalecenia, do których powinni się stosować pracujący z nim nauczyciele.
- Orzeczenia lekarskie, które zawierają informacje dotyczące stanu zdrowia dziecka, w tym o jego niepełnosprawności.
- Testy psychologiczne i pedagogiczne, a także ich interpretacja świadcząca o poziomie rozwoju dziecka w poszczególnych sferach jego funkcjonowania.
- Wytwory dziecka, m.in. jego zeszyty, prace, rysunki. Świadczą one o jego możliwościach i trudnościach edukacyjnych, w tym koordynacji wzrokowo-ruchowej i lateralizacji.
Wywiad jako sposób pozyskiwania informacji
