ZAKTUALIZOWANO: CZERWIEC 2018

Umowa na zastępstwo z nauczycielem – cz. II

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.),
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 967),
• Ustawa z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2217 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 2292 ze zm.)

W trakcie nieobecności nauczyciela dyrektor szkoły może zatrudnić nauczyciela na zastępstwo zgodnie z art. 10 ust. 7 Karty nauczyciela. O ile samo zawarcie umowy nie stanowi większej trudności, to już w praktyce zatrudnianie nauczycieli na tej podstawie prawnej wywołuje wiele pytań i wątpliwości.

Odbywanie stażu w trakcie umowy na zastępstwo

Jednym z najczęściej zadawanych pytań, zarówno przez nauczycieli, jak i dyrektorów szkół, jest to, czy nauczyciel zatrudniony w celu zastępstwa za nieobecnego pracownika może odbywać staż na kolejny stopień awansu zawodowego. Niestety, nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi na tak zadane pytanie. To, czy nauczyciel zatrudniony na zastępstwo będzie mógł odbywać staż, zależy od kilku czynników. Dla możliwości odbywania stażu istotne są:

• długość zatrudnienia,
• wymiar czasu pracy,
• data rozpoczęcia pracy na podstawie zawartej umowy na zastępstwo.

Dokonując analizy przepisów, przede wszystkim należy wskazać na definicję stażu zawartą w art. 3 pkt 3 KN, zgodnie z którą przez staż rozumie się „okres zatrudnienia nauczyciela w przedszkolach, szkołach i placówkach oraz innych jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 1 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 2, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, rozpoczętego i realizowanego w trybie i na zasadach określonych w przepisach rozdziału 3a, z tym że w przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 9e ust. 1–3, równoważny z odbywaniem stażu jest odpowiednio okres zatrudnienia na tych stanowiskach lub czas urlopowania lub zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy”.

Natomiast zgodnie z postanowieniami art. 9c ust. 1 KN staż (z zastrzeżeniem ust. 2) trwa w przypadku ubiegania się o awans na stopień:

• nauczyciela kontraktowego – dziewięć miesięcy,
• nauczyciela mianowanego i nauczyciela dyplomowanego – dwa lata i dziewięć miesięcy.

Oczywiście warunkiem jest, by staż rozpoczął się z początkiem roku szkolnego, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć, na wniosek nauczyciela skierowany do dyrektora szkoły. Nauczyciel stażysta rozpoczyna staż bez złożenia wniosku.

Zatem jeśli umowa na czas określony w celu zastępstwa za nieobecnego nauczyciela zawarta została w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć na okres, który umożliwia odbycie stażu, i rozpoczęła się z początkiem roku szkolnego, to nie ma prawnych przeszkód do odbycia stażu przez nauczyciela.

Nie zawsze jednak nauczyciel, który zastępuje nieobecnego nauczyciela, rozpoczyna pracę z początkiem roku szkolnego. Jeśli tak się stanie, to nauczyciel ten nie ma możliwości rozpoczęcia stażu w danym roku szkolnym. Stoi temu na przeszkodzie regulacja art. 9d ust. 2, stosownie do której w przypadku nawiązania stosunku pracy po upływie 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć nauczyciel nie rozpoczyna stażu do końca tego roku szkolnego.

Również jeśli umowa zawarta jest na okres krótszy niż okres wymagany do zakończenia stażu, nauczyciel nie będzie miał możliwości jego rozpoczęcia.

Przykład

Nauczyciel został zatrudniony na zastępstwo w okresie od 1 września do 28 lutego i jest zainteresowany odbyciem stażu na stopień nauczyciela kontraktowego. W tym przypadku okres, na jaki nauczyciel został zatrudniony, wyklucza możliwość odbycia przez niego stażu, ponieważ czas jego trwania wynosi dziewięć miesięcy i powinien zakończyć się w dniu 31 maja, a więc zatrudnienie nauczyciela zakończy się przed terminem zakończenia stażu.