OPUBLIKOWANO: MARZEC 2014

Urlop wypoczynkowy nauczycieli w przedszkolu a inne rodzaje urlopów

Opracował: Marcin Majchrzak, prawnik, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 ze zm.),
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191).

Nauczyciele zatrudnieni w przedszkolu, podobnie jak inni pracownicy, mają możliwość korzystania z urlopów wypoczynkowych. Odbywa się to na nieco innych zasadach niż w przypadku nauczycieli zatrudnionych w szkołach, w związku z czym często kwestie udzielania oraz przebiegu urlopu wypoczynkowego nauczyciela zatrudnionego w przedszkolu budzą wiele wątpliwości. W trakcie korzystania z urlopu wypoczynkowego może dojść do różnych sytuacji, czy to w życiu osobistym, czy na gruncie zawodowym, które mogą mieć wpływ na jego dalszy przebieg. Poniższe opracowanie omawia najważniejsze kwestie związane z korzystaniem z urlopów wypoczynkowych przez nauczycieli zatrudnionych w przedszkolach, także w związku z korzystaniem przez takiego nauczyciela z innych rodzajów urlopów.

Zasady zatrudniania nauczycieli, w tym również tych zatrudnionych w przedszkolach, będących placówkami nieferyjnymi, zostały uregulowane w Karcie nauczyciela. Podobnie wygląda to w przypadku zasady udzielania urlopów wypoczynkowych, chociaż należy przyznać, że w tym aspekcie KN jest bardzo lakoniczna. Jeśli chodzi o nauczycieli zatrudnionych w placówkach nieferyjnych, KN reguluje w zasadzie tylko wymiar urlopu przysługującego nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze godzin (35 dni roboczych), a także ogólny tryb udzielania tego urlopu (art. 64 ust. 3 KN). Zgodnie z KN urlopu wypoczynkowego w placówce nieferyjnej udziela się w czasie ustalonym w planie urlopów. Z kolei w art. 64 ust. 5a KN określona została zasada proporcjonalności tego urlopu, gdy stosunek pracy nauczyciela został nawiązany bądź też ustał w trakcie roku kalendarzowego. Co istotne, jeśli chodzi o szczegóły, przepis ten odsyła nas do odrębnych aktów prawnych. W takiej sytuacji, zgodnie z art. 91c ust. 1 KN, odpowiednich rozwiązań należy poszukiwać w przepisach Kodeksu pracy. W praktyce więc zasady korzystania z urlopu wypoczynkowego przez nauczycieli przedszkolnych, z wyjątkiem wymiaru urlopu wyższego niż w przypadku ogółu pracowników, zostały określone w przepisach k.p.

Obliczanie wymiaru urlopu wypoczynkowego

Zgodnie z przepisami k.p. nauczyciel zatrudniony w przedszkolu, podejmujący pracę po raz pierwszy, w tym roku kalendarzowym, w którym zaczyna pracę, nabywa prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 wymiaru przysługującego mu po przepracowaniu roku (czyli do 1/12 z 35 dni). Z kolei prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym – art. 153 k.p.

Przykład

Z początkiem maja 2014 r. nauczyciel rozpoczyna swoją pierwszą pracę – w przedszkolu publicznym, w pełnym wymiarze godzin. Oznacza to, że z upływem każdego miesiąca w 2014 r. będzie nabywał prawo do 1/12 z 35 dni urlopu, które będą mu przysługiwać po przepracowaniu pierwszego roku. Po przepracowaniu każdego miesiąca nabędzie zatem prawo do 2,9 dni urlopu. Z kolei z początkiem 2015 r. zyska już prawo do urlopu w pełnym wymiarze 35 dni.

Istotne jest to, że w przypadku osób rozpoczynających swoją pierwszą pracę nie znajduje zastosowania zasada zaokrąglania w górę do pełnego dnia, chociaż oczywiście nie jest wyłączona możliwość dokonania takiego zaokrąglenia na korzyść pracownika na zasadzie porozumienia stron.

Zasadę proporcjonalności urlopu wypoczynkowego stosuje się także w przypadku zatrudnienia nauczyciela jedynie na część etatu. Wtedy niepełny dzień urlopu powinno się zaokrąglać w górę do pełnego dnia – art. 154 § 2 k.p.

Przykład

Nauczyciel zatrudniony w przedszkolu w wymiarze 8 godzin będzie miał prawo do 12 dni urlopu. Wynika to z następujących obliczeń: 8/25 (wymiar zatrudnienia) x 35 (wymiar urlopu w pełnym wymiarze godzin) = 11,2, po zaokrągleniu w górę do pełnego dnia: 12 (wymiar urlopu proporcjonalnego nauczyciela zatrudnionego w niepełnym wymiarze godzin).

Urlop w wymiarze godzinowym

W praktyce przedszkolnej pewne wątpliwości może wzbudzić art. 1542