OPUBLIKOWANO: LUTY 2014
ZAKTUALIZOWANO: 26 PAŹDZIERNIKA 2018
Kontrola wykorzystania dotacji przez żłobek niepubliczny
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 603 ze zm.),
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2077 ze zm.).
Zgodnie z art. 60 ust. 1 Ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 prowadzące żłobek podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1, mogą otrzymać na każde dziecko objęte opieką w placówce dotację celową z budżetu gminy. Z kolei z ust. 2 wynika, że wysokość i zasady ustalania dotacji celowej, o której mowa w ust. 1, w tym kategorie dzieci, na które przyznawana jest dotacja, określa rada gminy w drodze uchwały.
Aby zrozumieć treść powołanego przepisu, należy w pierwszej kolejności przeanalizować, jak system prawa definiuje pojęcie dotacji, w tym w szczególności dotacji celowej, o której mowa w art. 60 ust. 1 ustawy żłobkowej. Ustawa o finansach publicznych rozróżnia trzy rodzaje dotacji: celowe, podmiotowe i przedmiotowe. Dotacjami celowymi są środki przeznaczone na finansowanie lub dofinansowanie określonych zadań (i realizację określonych programów). Ich cel jest więc determinowany wykonaniem określonego zadania przez podmiot otrzymujący dotację. Od dotacji celowych odróżnia się dotacje podmiotowe, które obejmują środki dla podmiotu wskazanego w odrębnej ustawie lub w umowie międzynarodowej, wyłącznie na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie określonym w odrębnej ustawie lub umowie międzynarodowej (art. 131 Ustawy o finansach publicznych). Trzeci rodzaj to dotacje przedmiotowe, które, zgodnie z art. 130 ust. 1 Ustawy o finansach publicznych, są środkami przeznaczonymi na dopłaty do określonych rodzajów wyrobów lub usług, kalkulowanymi według stawek jednostkowych. Mogą być udzielane na podstawie odrębnych ustaw lub przepisów Unii Europejskiej: dla przedsiębiorców wytwarzających określone rodzaje wyrobów lub świadczących określone rodzaje usług, dla podmiotów wykonujących zadania na rzecz rolnictwa.
Fakultatywny charakter dotacji
Dotacja określona w art. 60 ust. 1 Ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 ma charakter fakultatywny. Przepis jest bowiem tak sformułowany, że wskazuje na prawo, a nie obowiązek gminy w zakresie jej udzielania. Jeśli jednak gmina zdecyduje się na udzielenie dotacji, to nie może wprowadzać ograniczeń dotyczących podmiotów, którym jest ona przyznawana – nie wolno jej np. ograniczać dotacji tylko do określonej kategorii dzieci, np. korzystających z opieki przez określoną liczbę dni w miesiącu czy określoną liczbę godzin w ciągu dnia, skoro art. 60 Ustawy wyraźnie stanowi, że dotacja przysługuje na każde dziecko objęte opieką żłobka.
Powyższe stanowisko potwierdza Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie (Wyrok z dnia 5 lipca 2013 r., I SA/Kr 211/13), dodając przy tym, że zawarte w art. 60 ust. 1 Ustawy określenie „każde dziecko” nie może być w żaden sposób zawężane. Jakiekolwiek różnicowanie dzieci pod względem ich miejsca zamieszkania, faktycznej liczby dni, w których przebywają w placówce, czy liczby godzin, w których jest sprawowana nad nimi opieka, jest zatem całkowicie nieuprawnione.
Nie istnieje również możliwość, aby gmina dzieliła wychowanków żłobka na dzieci rodziców pracujących i takich, którzy nie pracują, oraz dzieci zamieszkujące na terenie danej gminy i takie, które zamieszkują w innej miejscowości, i udzielała dotacji tylko na te dzieci, których rodzice pracują lub które zamieszkują na terenie danej gminy.
Na co może być przeznaczona dotacja?
