OPUBLIKOWANO: STYCZEŃ 2014

Molestowanie seksualne w miejscu pracy

Opracowała: Aneta Chamczyńska-Penkala, prawnik

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121),
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 ze zm.),
• Ustawa z dnia 7 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r. Nr 88 poz. 553 ze zm.),
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1997 r. Nr 89 poz. 555 ze zm.),
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2013 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2014 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 1074),
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 lipca 2010 r. nr 2010/41/UE w sprawie równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylająca dyrektywę Rady NR 86/613/EWG (Dz.Urz. UE z 2010 r. L 180).

Definicja molestowania seksualnego w prawie polskim

Za molestowanie seksualne uznaje się każde zachowanie naruszające godność zarówno kobiety, jak i mężczyzny. Na gruncie prawa pracy pod pojęciem tym należy rozumieć każde niepożądane zachowanie o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika. Molestowanie może przejawiać się w formie fizycznej, werbalnej oraz pozawerbalnej – art. 183a § 6 Kodeksu pracy. W przeciwieństwie do mobbingu, molestowanie nie musi być równoznaczne z długotrwałym nękaniem, może być jednorazowym działaniem pracodawcy lub innego pracownika. Według polskiego prawa pracy, molestowanie seksualne stanowi jedną z form dyskryminacji, która wiąże się z subiektywnymi przeżyciami osoby poszkodowanej. W przeciwieństwie do mobbingu, molestowanie nie musi być równoznaczne z długotrwałym nękaniem, może być jednorazowym działaniem pracodawcy. Jednakże Sąd Najwyższy w Wyroku z dnia 5 kwietnia 2002 r., II CKN 953/00, zakwestionował subiektywny sposób oceny naruszania dóbr osobistych. Sąd uznał, że „ocena, czy nastąpiło naruszenie dobra osobistego, nie może być dokonana według miary indywidualnej wrażliwości osoby, która czuje się dotknięta zachowaniem innej osoby".

Definicja molestowania seksualnego w prawie europejskim

Natomiast na gruncie prawa europejskiego definicja molestowania seksualnego wypracowana została na podstawie orzecznictwa unijnego, w dyrektywach dotyczących dyskryminacji w pracy. I tak, mianem „molestowania seksualnego” określa się sytuację, w której zaistniała jakakolwiek forma niepożądanego zachowania werbalnego, niewerbalnego lub fizycznego o charakterze seksualnym, którego cel lub skutek stanowi naruszenie godności osoby. Molestowanie łączy się również ze stwarzaniem atmosfery zastraszenia, wrogości, poniżenia, upokorzenia lub obrazy – Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 lipca 2010 r. nr 2010/41/UE w sprawie równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylająca dyrektywę Rady NR 86/613/EWG.

Formy molestowania seksualnego

Molestowanie może przyjmować formę:

• szantażu seksualnego,
• tworzenia nieprzyjemnej i wrogiej atmosfery w miejscu pracy.