OPUBLIKOWANO: LISTOPAD 2013

ZAKTUALIZOWANO: STYCZEŃ 2014

Urlop wychowawczy po zmianach w prawie

Opracowała: Karolina Król-Komarnicka, kierownik działu kadr i płac w państwowej instytucji

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 ze zm.),
• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.),
• Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159),
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 164 poz. 1027 ze zm.),
• Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 90 poz. 844 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 września 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego (Dz.U. z 2013 r. poz. 1139).

W 2013 r. nastąpiło wiele zmian w prawie pracy, związanych z uprawnieniami rodzicielskimi pracowników. Został wprowadzony m.in. urlop rodzicielski, umożliwiający rodzicom spędzenie więcej czasu z dzieckiem. Ustawodawca wprowadził także zmiany w urlopie wychowawczym.

Osoby uprawnione do urlopu wychowawczego

Zgodnie z art. 186 § 1 Kodeksu pracy, prawo do urlopu wychowawczego przysługuje każdemu pracownikowi zatrudnionemu co najmniej sześć miesięcy. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia. Warunkiem udzielenia omawianego urlopu jest zatem staż pracy. Żadnego znaczenia nie ma rodzaj umowy o pracę, która jest zawarta z pracownikiem. W przypadku umów na czas określony urlop wychowawczy może zostać udzielony do dnia zakończenia umowy.

Przykład

Pracownik ma zawartą umowę na czas określony do 31 grudnia 2013 r., a wniosek o urlop wychowawczy złożył na początku września, na okres od 1 września 2013 r. do 31 stycznia 2014 r. W tej sytuacji pracodawca zobowiązany jest do uwzględnienia tego wniosku, ale urlopu udzieli tylko do 31 grudnia 2013 r.

Pamiętaj!

Urlop przysługuje na równych prawach zarówno pracownicy, jak i pracownikowi. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni i chcą skorzystać z urlopu wychowawczego, muszą wybrać, które z nich z niego skorzysta.

Zgodnie z art. 6a Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby sprawujące opiekę nad dzieckiem własnym, swojego małżonka bądź dzieckiem przysposobionym, które wykonywały pracę przez okres co najmniej sześciu miesięcy na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, mają także prawo do urlopu wychowawczego. Wymienione osoby mogą skorzystać z przywołanego uprawnienia rodzicielskiego, jeśli zaprzestaną wykonywać pracę z ww. tytułów.

Wymiar urlopu wychowawczego

Wymiar urlopu wychowawczego wynosi maksymalnie 36 miesięcy. Udziela się go na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko piątego roku życia – art. 186 § 2 k.p. Jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, dziecko wymaga osobistej opieki pracownika, niezależnie od urlopu, o którym mowa powyżej, może być udzielony urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia – art. 186 § 3 k.p.

Ważne!

Dotychczas ustawodawca wymiar urlopu wychowawczego określał w latach, obecnie w nowelizacji Kodeksu pracy