OPUBLIKOWANO: SIERPIEŃ 2013
ZAKTUALIZOWANO: 16 SIERPNIA 2017

Przerwa pomiędzy zajęciami lekcyjnymi w świetle przepisów prawa

Opracował: dr Patryk Kuzior, doktor nauk prawnych, specjalista w zakresie prawa oświatowego

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1189 ze zm.),
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 17 marca 2017r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U. z 2017 r. poz. 649),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. Nr 6 poz. 69 ze zm.).

Przepisy prawa oświatowego zagadnieniu przerw między godzinami dydaktycznymi w codziennym rozkładzie zajęć nie poświęcają – jak mogłoby się wydawać – zbyt wiele uwagi, pomijając nawet określenie ich pożądanej długości. Jednak, pomimo tego, że istnieje tylko kilka przepisów traktujących wprost o przerwach, z rozmaitych regulacji pozornie z omawianą problematyką niezwiązanych można wyinterpretować bardzo wiele wytycznych, które pozwalają zarówno ocenić praktyki przyjmowane w wielu szkołach, jak i określić reguły prawidłowego wykorzystania czasu przerw między zajęciami dydaktycznymi.

Kwestia przerw między zajęciami dydaktycznymi to przede wszystkim zagadnienie z zakresu higieny pracy szkoły. W realiach pracy szkoły przerwa jest zatem niezbędna zarówno dla uczniów, jak i nauczycieli, pozwala bowiem jednym i drugim na chwilę wytchnienia, rozluźnienie się, zmniejszenie poziomu koncentracji i poświęcenie uwagi innym sprawom. Konieczność stosowania przerw wynika też oczywiście ze specyfiki organizacji pracy w szkole, która wymaga chociażby przemieszczania się uczniów i nauczycieli pomiędzy salami lekcyjnymi czy przygotowania materiałów i pomocy dydaktycznych, jak i pomieszczeń, w których odbywać się mają zajęcia. W tym miejscu można odwołać się do § 12 Rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, który stanowi, iż pomieszczenia, w których odbywają się zajęcia, wietrzy się w czasie każdej przerwy, a w razie potrzeby także w czasie zajęć. Zaznaczyć trzeba jednak, że nie każda przerwa między lekcjami oznaczać będzie dla nauczycieli przerwę w pracy w znaczeniu przyjętym w prawie pracy.

Chociaż § 14 ust. 1 wspomnianego wyżej Rozporządzenia dotyczącego BHP w szkole wynika, że przerwy w zajęciach uczniowie spędzają pod nadzorem nauczyciela, to jednak nie oznacza to, że nauczyciel ma prawo zagospodarować ich czas na prowadzenie zajęć dydaktycznych. Przepisy Rozporządzenia w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli