Niepubliczne przedszkola specjalne i z oddziałami specjalnymi

Opublikowano: lipiec 2013

zaktualizowano: maj 2014

Opracował: dr Patryk Kuzior, doktor nauk prawnych, specjalista m.in. w zakresie prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.),
Ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2009 r. Nr 56 poz. 458 ze zm.),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 414),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 173 poz. 1072),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. z 2001 r. Nr 61 poz. 624 ze zm.),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1207).

Według dostępnych wyników badań naukowych nawet 20 proc. uczniów to dzieci, u których występują specjalne potrzeby edukacyjne. W tej grupie pewna część dzieci wykazuje różnorakie niepełnosprawności, wymagające kształcenia specjalnego oraz zapewnienia indywidualnych programów nauczania dostosowanych do ich indywidualnych potrzeb i tempa rozwoju, odpowiednich metod nauczania, a także wyposażenia technicznego, jak również fachowej kadry pedagogicznej.

Jeśli odwołać się do art. 2 pkt 1 Ustawy o systemie oświaty, a więc najważniejszego dla funkcjonowania wszystkich placówek oświatowych aktu prawnego, system oświaty w Polsce obejmuje – oprócz przedszkoli (ogólnodostępnych), w tym z oddziałami integracyjnymi – także przedszkola specjalne. Wprawdzie z literalnego brzmienia tego przepisu nie wynika, że oprócz przedszkoli specjalnych można tworzyć także oddziały specjalne w przedszkolach ogólnodostępnych, to jednak na podstawie analizy innych przepisów Ustawy oraz wydanych na jej podstawie aktów wykonawczych trzeba przyjąć, że istnieje taka możliwość. Dopuszczalne jest zatem działanie przedszkoli, które w całości funkcjonują jako specjalne (wszystkie oddziały w przedszkolu mają taki charakter), oraz przedszkoli ogólnodostępnych, w których jeden oddział lub więcej realizuje kształcenie specjalne. Tego typu placówki mogą działać zarówno w formule placówek publicznych, jak i niepublicznych. Tym ostatnim jest poświęcony niniejszy tekst.

Chcąc odpowiedzieć na pytanie, dla kogo przeznaczone jest przedszkole specjalne, w pierwszej kolejności należy zauważyć, że co do zasady sformułowanej w art. 14 ust. 1 uso. wychowanie przedszkolne obejmuje dzieci w wieku od trzech do sześciu lat, jednak z ust. 1a tego samego artykułu wynika, że w przypadku dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wychowaniem przedszkolnym może być objęte dziecko w wieku powyżej sześciu lat, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym kończy ono dziesięć lat. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że taki stan prawny będzie obowiązywał do końca roku szkolnego 2013/2014, gdyż na mocy nowelizacji Ustawy o systemie oświaty