OPUBLIKOWANO: LIPIEC 2013

ZAKTUALIZOWANO: SIERPIEŃ 2014

Przerwanie urlopu wypoczynkowego nauczycieli i pracowników niepedagogicznych

Opracowała: Aleksandra Kuczkowska, radca prawny

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191),
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 ze zm.),
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121).

Konstytucyjnym uprawnieniem każdego pracownika jest prawo do nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego w ciągu roku. W pewnych sytuacjach pełne wykorzystanie zaplanowanego urlopu wypoczynkowego okazuje się niemożliwe.

Niniejszy artykuł opisuje zagadnienie dopuszczalności oraz ewentualnych przesłanek przerwania urlopu wypoczynkowego z przyczyn dotyczących zarówno pracownika, jak i pracodawcy. Odrębnie omówione zostaną regulacje dotyczące przerwania urlopu wypoczynkowego przez nauczycieli.

Dopuszczalność przerwania urlopu wypoczynkowego według Kodeksu pracy

Regulacje dotyczące przerwania urlopu wypoczynkowego zawarte w Kodeksie pracy można podzielić na dwie kategorie:

• pierwsza obejmuje sytuacje, w których do przerwania urlopu wypoczynkowego dochodzi z przyczyn leżących po stronie pracownika,
• druga, gdy powodem przedwczesnego zakończenia urlopu są powody dotyczące zakładu pracy.

Przerwanie urlopu z przyczyn dotyczących pracownika

Pierwszą sytuację reguluje art. 166 Kodeksu pracy, stanowiący, że pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi w późniejszym terminie części urlopu niewykorzystanego przez pracownika z powodu:

1. „czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
2. odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
3. odbywania ćwiczeń wojskowych albo przeszkolenia wojskowego przez czas do trzech miesięcy,
4. urlopu macierzyńskiego”.

Przywołany artykuł określa okoliczności, które powodują obligatoryjne przesunięcie części urlopu wypoczynkowego w związku z jego przerwaniem wskutek wystąpienia jednej z nich.

We wskazanych przypadkach przerwanie urlopu następuje z mocy prawa. Katalog zawarty w art. 166 k.p. ma charakter zamknięty, co oznacza, że inne okoliczności utrudniające wypoczynek pracownika nie powodują przerwania urlopu, nawet jeśli są to okoliczności usprawiedliwiające nieobecność w pracy (np. konieczność sprawowania opieki nad chorym dzieckiem) i w takim przypadku po stronie pracodawcy nie powstanie obowiązek udzielenia faktycznie niewykorzystanej części urlopu w późniejszym terminie.

Urlop pracownika ulega przerwaniu w przypadku potwierdzenia przez pracownika zaistnienia jednej z okoliczności wskazanych w art. 166 k.p. odpowiednim dokumentem, np. zaświadczeniem lekarskim o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby. W przypadku niemożności należytego wykazania przez pracownika istnienia podstawy do przerwania urlopu wypoczynkowego, pracodawca nie jest obowiązany do modyfikacji terminu urlopu.

W przypadku przerwania urlopu wypoczynkowego na podstawie art. 166 Kodeksu pracy pracownik nie jest upoważniony do kontynuacji przerwanego urlopu bezpośrednio po ustaniu jednej z okoliczności wskazanych w art. 166 k.p.  bez uprzedniego udzielenia mu takiego urlopu przez pracodawcę na zasadach ogólnych, określonych w art. 163 k.p.

Odwołanie pracownika z urlopu przez pracodawcę

Przepisy Kodeksu pracy upoważniają pracodawcę do odwołania pracownika z rozpoczętego już urlopu wypoczynkowego. Jednakże swoboda pracodawcy w tym zakresie jest ograniczona, ponieważ może on skorzystać z przedmiotowego uprawnienia wyłącznie w ściśle kreślonych okolicznościach. Zgodnie z art. 167 k.p.