OPUBLIKOWANO: CZERWIEC 2013

ZAKTUALIZOWANO: STYCZEŃ 2014

Obowiązki pracodawcy w przypadku śmierci pracownika

Opracowała: Aneta Chamczyńska-Penkala, prawnik

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 ze zm.),
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.),
• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.),
• Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 592 ze zm.),
• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.),
• Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 64 poz. 565 ze zm.),
• Ustawa z dnia 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 212 poz. 1264 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz.U. z 1996 r. Nr 60 poz. 282 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. z 1997 r. Nr 2 poz. 14 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (Dz.U. z 2009 r. Nr 186 poz. 1444 ze zm.),
• Zarządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (M.P. z 1989 r. nr 44 poz. 358 ze zm.).

W myśl przepisów Kodeksu pracy, stosunek pracy wygasa z dniem śmierci osoby zatrudnionej. Za datę śmierci uważa się dzień wskazany w akcie zgonu. Jeżeli pracodawca otrzymał informację o śmierci pracownika, a nie uzyskał aktu zgonu, na podstawie przepisów Ustawy o aktach stanu cywilnego może wystąpić do urzędu stanu cywilnego z wnioskiem o wydanie odpisu dokumentu wskazując, że jest on niezbędny do uzupełnienia akt osobowych pracownika.

Wygaśnięcie stosunku pracy z powodu śmierci pracownika rodzi po stronie pracodawcy szereg obowiązków. Wśród nich należy wymienić m.in. konieczność sporządzenia świadectwa pracy, wypłatę należnego wynagrodzenia, odprawy pośmiertnej czy ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, wyrejestrowanie pracownika z ZUS-u, umorzenie pożyczki z funduszu świadczeń socjalnych oraz wypłata nagrody jubileuszowej.

Wypłacanie świadczeń po śmierci pracownika

Przepis art. 631 § 2 k.p. wskazuje, że wszelkie prawa majątkowe (np. wynagrodzenie, ekwiwalent za niewykorzystany urlop, nagrody, trzynastki, premie) ze stosunku pracy „(…) przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej, w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych”. Jeśli takich osób nie ma, wymienione prawa wchodzą do spadku.

W myśl przepisów przytoczonej Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 67 ust. 1), do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny zmarłego pracownika:

• dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione,
• przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka,
• małżonek (wdowa i wdowiec),
• rodzice (również ojczym i macocha oraz osoby przysposabiające).

Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

• do momentu ukończenia 16 lat,
• do momentu ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo