Pozimowa kontrola stanu technicznego budynku żłobka i placu zabaw

Opublikowano: kwiecień 2013

ZAKTUALIZOWANO: październik 2014

Opracowała: Anna Torbicka, pedagog społeczny w zakresie pracy opiekuńczej i wychowawczej, starszy inspektor ds. BHP, autorka publikacji dla dyrektorów i nauczycieli

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 ze zm.),
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 ze zm.),
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego (Dz.U. z 2003 r. Nr 120 poz. 1134),
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002 r. Nr 75 poz. 690 ze zm.),
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 169 poz. 1650 ze zm.),
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2010 r. Nr 109 poz. 719),
Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 178 poz. 1380 ze zm.),
Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1457),
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.),
Polska Norma PN-EN 1176-7:2009 Wyposażenie placów zabaw i nawierzchnie. Część 7: Wytyczne instalowania, kontroli, konserwacji i eksploatacji.

Zimowe warunki atmosferyczne mogą powodować powstawanie usterek i awarii w budynku żłobka i jego otoczeniu. Prawo budowlane nakłada na właścicieli i zarządców użytkowanego obiektu budowlanego obowiązek skontrolowania jego stanu technicznego w ramach okresowej kontroli (art. 62 ust. 1). Na początek warto dookreślić pojęcia, jakimi posługuje się ww. Ustawa. Zgodnie z nią:

Obiekt budowlany oznacza (art. 3 pkt 1 Ustawy Prawo budowlane):

budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
obiekt małej architektury.

Budynek oznacza (art. 3 pkt 2) obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Budowla oznacza (art. 3 pkt 3) każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak np. wolno stojące, trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, budowle sportowe, pomniki.

Obiekt małej architektury oznacza (art. 3 pkt 4) niewielki obiekt, a w szczególności:

kultu religijnego, np. kapliczka, krzyż przydrożny, figura,
posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej,
użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, np. piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki.

Urządzenia budowlane oznaczają (art. 3 pkt 9) urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu i gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki.

Wskazane pojęcia są przydatne w celu wyjaśnienia, co obejmuje okresowa kontrola i w jakim terminie powinna się odbyć. Zgodnie z ww. art. 62 Ustawy Prawo budowlane:

Okresowa kontrola co najmniej raz w roku polegać powinna na sprawdzeniu stanu technicznego:

elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu,
instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska,
instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych).

2. Okresowa kontrola co najmniej raz na pięć lat polegać ma na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia; kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów.

W przypadku budynków o powierzchni zabudowy przekraczającej 2000 m2 oraz innych obiektów budowlanych o powierzchni dachu przekraczającej 1000 m2 okresowa kontrola w zakresie wskazanym w pkt 1 powinna odbyć się co najmniej dwa razy w roku w terminach do 31 maja oraz do 30 listopada, a osoba jej dokonująca jest zobowiązana bezzwłocznie pisemnie zawiadomić właściwy organ o przeprowadzonej kontroli.

3. Kontrola bezpiecznego użytkowania obiektu odbywa się każdorazowo w przypadku wystąpienia czynników zewnętrznych oddziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, takich jak:

wyładowania atmosferyczne,
wstrząsy sejsmiczne,
silne wiatry,
intensywne opady atmosferyczne,
osuwiska ziemi,
zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych,
pożary lub powodzie, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska.

4. Okresowa kontrola polegająca na sprawdzeniu stanu technicznego kotłów, z uwzględnieniem ich efektywności energetycznej oraz ich wielkości do potrzeb użytkowych, odbywa się w terminie:

co najmniej raz na dwa lata – opalanych nieodnawialnym paliwem ciekłym lub stałym o efektywnej nominalnej wydajności ponad 100 kW,
co najmniej raz na cztery lata – opalanych nieodnawialnym paliwem ciekłym lub stałym o efektywnej nominalnej wydajności 20 kW do 100 kW oraz kotłów opalanych gazem.

5. Okresowa kontrola, co najmniej raz na pięć lat, polegać ma na ocenie efektywności energetycznej zastosowanych urządzeń chłodniczych w systemach klimatyzacji, ich wielkości w stosunku do wymagań użytkowych o mocy chłodniczej nominalnej większej niż 12 kW.

Zgodnie z art. 62 ust. 1a w trakcie przeprowadzanych kontroli, które zostały wskazane powyżej, należy dokonać sprawdzenia wykonania zaleceń z poprzedniej kontroli.

6. Instalacje ogrzewcze z kotłami o efektywnej nominalnej wydajności powyżej 20 kW użytkowanymi co najmniej 15 lat, licząc od daty zamieszczonej na tabliczce znamionowej kotła, powinny być poddane przez właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego jednorazowej kontroli obejmującej ocenę efektywności energetycznej i doboru wielkości kotła, a także ocenę parametrów instalacji oraz dostosowania do funkcji, jaką ma ona spełniać. Kontrolę tę przeprowadza się w roku następnym po roku, w którym upłynęło 15 lat użytkowania kotła.

Zgodnie z art. 62 ust. 3 Ustawy Prawo budowlane właściwy organ – w przypadku stwierdzenia nieodpowiedniego stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części, mogącego spowodować zagrożenie: życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska – nakazuje przeprowadzenie kontroli, które zostały wymienione powyżej, a także może żądać przedstawienia ekspertyzy stanu technicznego obiektu lub jego części.

Wskazane powyżej kontrole (poza kontrolą stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych, gazowych i urządzeń chłodniczych oraz przewodów kominowych – ust. 5–6), przeprowadzają osoby mające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności.

Kontrole stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych, gazowych i urządzeń chłodniczych mogą natomiast przeprowadzać osoby posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych. Kontrolę stanu technicznego przewodów kominowych powinny przeprowadzać:

osoby posiadające kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim – w odniesieniu do przewodów dymowych oraz grawitacyjnych przewodów spalinowych i wentylacyjnych,
osoby posiadające uprawnienia budowlane odpowiedniej specjalności – w odniesieniu do przewodów kominowych oraz do kominów przemysłowych, kominów wolno stojących oraz kominów lub przewodów kominowych, w których ciąg kominowy jest wymuszony pracą urządzeń mechanicznych.

Zgodnie z art. 64 ust. 1 Ustawy Prawo budowlane właściciel lub zarządca żłobka jest obowiązany prowadzić książkę obiektu budowlanego. Jest to dokument przeznaczony do zapisów dotyczących przeprowadzanych badań i kontroli stanu technicznego, remontów i przebudowy w okresie użytkowania placówki. Do książki obiektu budowlanego powinny być dołączone protokoły z kontroli budynku żłobka, oceny i ekspertyzy dotyczące jego stanu technicznego (art. 64 ust. 3 ww. Ustawy).

Ponadto właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest zobowiązany udostępniać dokumenty, o których mowa powyżej (tj. książkę obiektu budowlanego z dołączonymi protokołami z kontroli budynku żłobka, ocenami i ekspertyzami dotyczącymi jego stanu technicznego), przedstawicielom właściwego organu oraz innych jednostek organizacyjnych i organów upoważnionych do kontroli utrzymania obiektów budowlanych we właściwym stanie technicznym oraz do kontroli przestrzegania przepisów obowiązujących w budownictwie (art. 65 Ustawy).

Jeżeli zostanie stwierdzone, że obiekt budowlany:

może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia bądź środowiska,
jest użytkowany w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia lub środowisku,
jest w nieodpowiednim stanie technicznym,
powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia,

wówczas właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, określając termin wykonania tego obowiązku. Jeżeli decyzja jest wydana w przypadku, gdy