OPUBLIKOWANO: PAŹDZIERNIK 2014

ZAKTUALIZOWANO: 19 PAŹDZIERNIKA 2018
 

Nieprawidłowości w przyznawaniu dotacji dla żłobków – jak dochodzić swoich praw?
 

Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, współautor komentarza do Ustawy o systemie oświaty

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 603 ze zm.),
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2077 ze zm.),
• Ustawa z dnia 7 października 1997 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 561 ze zm.),
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 994 ze zm.),
• Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2203).

Uchwała rady gminy podjęta na podstawie art. 60 ust. 2 Ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, dotycząca dotacji dla żłobków, może zostać przez podmiot prowadzący żłobek zaskarżona do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego (w pierwszej instancji) w przypadku, gdyby zawierała niezgodne z prawem regulacje. Podstawą do zaskarżenia może być w szczególności przyjęcie przez radę gminy zapisów wykraczających poza zakres przyznanego jej upoważnienia – zgodnie bowiem z przywołanym art. 60 ust. 2 rada gminy ma kompetencje jedynie do określenia wysokości i zasad ustalania dotacji celowej.

Zaskarżenie uchwały do wojewódzkiego sądu administracyjnego lub, w drugiej instancji, do Naczelnego Sądu Administracyjnego jest środkiem umożliwiającym dochodzenie praw podmiotu prowadzącego żłobek jedynie wówczas, gdy zostały one naruszone w uchwale organu stanowiącego gminy, a dodatkowo – tylko jeśli sprzeczne z prawem zapisy nie zostały wyeliminowane przez organ nadzoru właściwy w sprawach dotacji, czyli regionalną izbę obrachunkową. Czym innym jest jednak kwestia przyjęcia w uchwale nieprawidłowych zasad przyznawania dotacji dla żłobka, a czym innym sposób dochodzenia należnej dotacji w przypadku, gdy uchwała rady gminy jest wprawdzie zgodna z prawem, lecz organ wykonawczy nie respektuje jej postanowień.
 

Dotacja celowa
 

Należy rozpocząć od ustalenia samego charakteru dofinansowania przyznanego podmiotowi prowadzącemu żłobek. Jak zauważyło Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie w Uchwale z dnia 10 sierpnia 2011 r. (KI-411/385/11, LexPolonica nr 3893083): „Mając na względzie zamknięty katalog typów dotacji celowych, jaki określa przepis art. 127 Ustawy o finansach publicznych, należy uznać, że dotacja ustanowiona dyspozycją art. 60 Ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3wyczerpuje znamiona właściwe dla dotacji celowych na: »finansowanie lub dofinansowanie (...) ustawowo określonych zadań« – w rozumieniu art. 127 ust. 1 pkt 1 lit. b Ustawy o finansach publicznych”.

Niewątpliwie zatem dotacja udzielana żłobkom ma charakter dotacji celowej, co z kolei pociąga za sobą konieczność ustalenia przez podmiot udzielający dotacji, czyli gminę, celów, na jakie może ona zostać spożytkowana, o czym będzie mowa poniżej.  

Stosownie do treści art. 251 ust. 1 Ustawy o finansach publicznych