Przemoc wobec dziecka
Przemoc definiowana jest jako intencjonalny akt, zachowanie, które powoduje szkody dla dobra, rozwoju, czy zdrowia dziecka, wywołując w nim ból, lęk i cierpienie. Dziecko ze względu na swoją niedojrzałość i bezbronność szczególnie często staje się ofiarą przemocy.
Jakie są rodzaje przemocy? Dzieci doświadczają zaniedbywania, przemocy fizycznej, psychicznej i seksualnej. Sprawcami przemocy mogą być osoby bliskie dziecku, rodzice, krewni, opiekunowie, a także wychowawcy i rówieśnicy.
Czym jest zaniedbywanie dziecka, przemoc fizyczna, psychiczna i seksualna?
Zaniedbywanie oznacza, że rodzice niewystarczająco nadzorują dziecko, nie interesuje ich, czy jest ono nakarmione, odpowiednio ubrane, czy realizuje obowiązek szkolny i czy otrzymuje właściwą opiekę medyczną.
Przemoc fizyczna to krzywdzenie dziecka przez rodzica prawnego opiekuna, innego dorosłego lub rówieśnika poprzez zachowywanie się wobec niego w sposób agresywny, stosowanie kar cielesnych, co pozostawia fizyczne ślady w postaci: siniaków, skaleczeń, oparzeń, ran ciętych lub wewnętrznych obrażeń.
Przemoc psychiczna to emocjonalne krzywdzenie dziecka, manipulowanie jego uczuciami, sterowanie jego osobą, zadawanie cierpień psychicznych, odrzucanie, szantażowanie, grożenie, nadmierne krytykowanie, poniżanie, straszenie, wyśmiewanie.
Przemoc seksualna ma miejsce wtedy, kiedy rodzic lub inny dorosły wykorzystuje dziecko do zaspokojenia własnych potrzeb seksualnych.
Jakie dzieci są ofiarami przemocy w rodzinie i w jakich rodzinach dochodzi do przemocy?
Ofiarami przemocy w rodzinie są dzieci niekochane, niechciane, niespełniające oczekiwań rodziców, w jakiś sposób inne, ograniczone psychicznie lub fizycznie, wyalienowane ze środowiska rówieśniczego, często samotne.
Badania wykazują, że częściej ofiarami przemocy są dzieci z rodzin z problemem alkoholowym, z rodzin o niskim statusie socjoekonomicznym, z rodzin niepełnych i rekonstruowanych. Jednakże nie jest to regułą. Również dzieci z tak zwanych dobrych domów, o wysokim statusie ekonomicznym i poziomie wykształcenia rodziców czy opiekunów - doznają przemocy.
Czynnikami ryzyka dla wystąpienia przemocy wobec dziecka są:
- powtarzanie modelu i doświadczeń z własnego dzieciństwa - bycia karanym fizycznie i doznawania różnych form przemocy
- akceptowanie, przyjmowanie i realizowanie wzorców kulturowo-religijnych, tradycji, obyczajów, przekonań, a także praw, w których kara fizyczna lub inna forma przemocy jest praktykowaną metodą wychowawczą
- niskie kompetencje wychowawcze rodziców
- agresywne formy zachowania dorosłych względem siebie
- zamknięcie się rodziny i odizolowanie od otoczenia
- problem alkoholowy w rodzinie
- konflikt rozwodowy rodziców
- sytuacje kryzysowe w życiu rodziny
Jakie dzieci są ofiarami przemocy w grupie rówieśniczej, a jakie jej sprawcami?
Ofiarami przemocy w grupie są:
- dzieci nielubiane, nieakceptowane przez grupę
- nowi uczniowie w klasie (boją się grupy i vice versa)
- dzieci odmienne od innych, różniące się wyglądem, sprawnością fizyczną, odbiegające od normy intelektualnej, dzieci z klasy "S"
- dzieci z rodzin dysfunkcyjnych
- Sprawcami przemocy w grupie rówieśniczej są:
