Integracja dzieci niepełnosprawnych w grupie
W literaturze na temat integracji spotyka się opinie, że integracja dzieci sprawnych i niepełnosprawnych, szczególnie gdy dotyczy to dzieci z opóźnieniem rozwoju umysłowego, odbywa się łatwiej i jest w większym stopniu zalecana na poziomie przedszkola niż szkoły. Argumentem popierającym tę tezę jest konieczność opanowania przez dzieci w szkole określonego zasobu wiadomości i umiejętności. Obecność dzieci niepełnosprawnych miałaby utrudniać nauczycielowi realizację programu, a dzieciom sprawnym szybkie nabywanie wiedzy. Jednakże słuszne wydaje się stwierdzenie, że problemem skutecznego uczenia nie jest kwestia doboru dzieci do grupy, lecz dobór metod nauczania. W każdej grupie - w tym - integracyjnej - dzieci wymagają indywidualnego traktowania, gdyż różnią się pod względem potrzeb i możliwości. Zadaniem szkoły, poza wyposażaniem młodych ludzi w odpowiedni bagaż wiadomości, jest również kształtowanie osobowości.
Najliczniej w przedszkolnych grupach integracyjnych reprezentowana jest wśród niepełnosprawnych grupa dzieci z opóźnieniem rozwoju umysłowego. Charakteryzują je często trudności z rozumowaniem, z zapamiętywaniem, wolne tempo uczenia się, zaburzenia mowy, niewłaściwe rozumienie instrukcji i poleceń, gorsza sprawność ruchowa, mała samodzielność. Z tego względu dzieci mają poważne trudności z odnalezieniem się w przeciętnej grupie przedszkolnej. Jeżeli nauczyciel jest zbyt skoncentrowany na ich problemach, może nie dostrzegać potrzeb i pozytywnych cech swoich podopiecznych. Ze względu na słabszy rozwój mowy (pod względem odbiorczym), szybciej uczą się one, obserwując i naśladując czynności innych. Przebywanie w grupie integracyjnej z założenia więc sprzyja rozwojowi ich samodzielności i umiejętności społecznych. Ma to miejsce, gdy nauczyciel pomoże każdemu z dzieci uczestniczyć w życiu grupy, wprowadzając odpowiednie formy zajęć.
Dzieci z niedosłuchem i niesłyszące mają duże problemy z rozumieniem instrukcji, poleceń oraz z odnalezieniem się w nowych sytuacjach. W pracy z nimi cenną pomocą jest korzystanie z historyjek obrazkowych, dzięki którym dziecko uczy się kojarzyć następstwa zdarzeń. Ubogie słownictwo i zaburzenia artykulacyjne utrudniają dzieciom niedosłyszącym kontakty rówieśnicze. Pomocne jest zaopatrzenie dziecka z tego typu problemem w odpowiedni aparat słuchowy. Obserwowane często zahamowanie bądź agresja są przejawem frustracji i bezsilności w sytuacji nasilonych trudności z nawiązaniem kontaktu z otoczeniem. Problemy w sferze kontaktów społecznych charakterystyczna są również dla dzieci z zaburzeniami mowy.
Dzieci niedowidzące i niewidome trafiają do grup integracyjnych nieco rzadziej. Największe utrudnienie funkcjonowania stanowi dla nich zaburzona orientacja w przestrzeni. Pomocne dla dziecka jest umożliwienie zbadania dotykiem otoczenia, aby mogło zapoznać się z układem pomieszczeń, rozmieszczeniem sprzętów i zabawek. Zagospodarowanie przestrzeni powinno być jasne, czytelne i stabilne, o względnej stałości. Dziecku należy przekazywać jednoznaczne informacje i używać precyzyjnych określeń.
