Przedszkolny program adaptacyjny - nowy przykład

Debiut w przedszkolu to niełatwa sprawa. Na dziecko przekraczające próg przedszkola czekają poważne zmiany w życiu, często trudne do zaakceptowania. Jest to przełomowy moment w jego życiu, szczególnie w sferze emocjonalnej. Przedszkole stawia przed nim jednolite wymagania, przy indywidualnych różnicach rozwoju poszczególnych dzieci w tym samym wieku. Dziecko posiada już pewien zasób doświadczeń, przyzwyczajeń i schematów zachowań. Przychodząc do przedszkola, posiada też pewne oczekiwania wobec niego.

Proces adaptacji dziecka do przedszkola odbywa się na następujących płaszczyznach:

• zaspokajanie materialnych i emocjonalnych, indywidualnych potrzeb dziecka (odżywianie, odpoczynek, potrzeby fizjologiczne),
• nawiązanie kontaktów z rówieśnikami i uczenie się roli członka grupy społecznej,
• nawiązanie kontaktów z nauczycielami i pozostałym personelem.

Zdaniem psychologów dojrzałość przedszkolna jest równoznaczna z osiągnięciem takiego stopnia rozwoju fizycznego, umysłowego oraz społeczno-emocjonalnego, jaki pozwala dziecku na pozostanie kilka godzin codziennie pod opieką personelu przedszkola i współuczestniczenie w zajęciach tam prowadzonych. Wyrazem adaptacji małego dziecka do przedszkola jest umiejętność zaspokojenia w tym środowisku potrzeb własnych oraz zdolność do spełniania stawianych wymagań.

Dzieci idą do nowego, nieznanego im środowiska. W niektórych z nich budzi to lęk, w innych ciekawość, radość poznania. Nie mają one prawdziwego obrazu przedszkola, miejsca kontaktów z dużą grupą rówieśników, miejsca, które różni się od domu, a tryb życia i zaspokajania potrzeb dziecka też jest odmienny. Moment ten jest trudny dla dzieci, ich rodziców, także dla nauczycielek i innych pracowników przedszkola. Ale to, co nowe, wcale nie musi być niedobre. Do trudnych sytuacji trzeba po prostu dziecko i siebie przygotować.

By zmniejszyć negatywne uczucia związane z nowymi sytuacjami, opracowałyśmy "Program adaptacyjny przedszkola". Ma on pomóc zarówno dzieciom, jak i ich rodzicom zniwelować stres związany z nową dla nich sytuacją. Akceptacja przez dziecko nowej rzeczywistości przedszkolnej zależy bowiem w dużej mierze także od akceptacji i pozytywnego nastawienia rodziców. Jeśli rodzice akceptują wychowawców, ich metody pracy i samo przedszkole, to zwiększa się także akceptacja nowej sytuacji przez dzieci.

Zasady, które zostały uwzględnione przy tworzeniu programu adaptacyjnego:

• dziecku w poznawaniu nowego środowiska towarzyszy dorosły,
• w adaptacji nauczycielki są skoncentrowane wyłącznie na tym procesie, konsultacji udzielają po przeprowadzonych zajęciach,
• w zajęciach mogą uczestniczyć wszyscy członkowie rodziny, w zależności od stopnia zainteresowania.

Dzieci w obecności rodziców czują się bezpieczne i dlatego bez strachu i zahamowań poznają środowisko, nauczycielki i kolegów, w sposób bezstresowy uczą się korzystać z łazienki. Bez obaw wychodzą na podwórko, chętnie biorą udział we wszystkich proponowanych przez nauczycielkę działaniach. Nawet gdy dziecko nieśmiałe, nie chce uczestniczyć w zabawach, to z zaciekawieniem u boku mamy obserwuje, co robią inni i powoli się ośmiela. Rodzice nabierają zaufania do przedszkola, poznają się nawzajem. Nabierają odwagi do kontaktów z nauczycielkami, dużo mówią o swoich dzieciach. Dopóki dziecko nie pozna nowego środowiska i nie zaakceptuje nowej sytuacji, dopóty nie poczuje się bezpiecznie. Program adaptacyjny nie gwarantuje dobrej adaptacji dziecka do przedszkola, ale ją znacznie przyspiesza i ułatwia, bo już nie wszystko jest nowe i nieznane, nie wszystko budzi niepokój.

Założenia: