Nowe formy uczestnictwa rodziców w edukacji emocjonalnej dzieci przedszkolnych

Poddajemy czytelnikom pod dyskusję pomysł sposobu stymulowania rozwoju emocjonalnego i społecznego dzieci przy aktywnym uczestniczeniu rodziców. Prezentowana propozycja jest realizowana w Przedszkolu nr 105 w Krakowie od września 2002 roku. Działaniami edukacyjnymi objęto dzieci trzy- i czteroletnie oraz ich rodziny. Wdrażany projekt ma dwa niżej przedstawione źródła.

Pierwsze z nich to zbiór informacji wskazujących na wyraźny wzrost zainteresowania rodziców dzieci przedszkolnych osobistym uczestniczeniem w procesie edukacji. Świadczą o tym między innymi dane uzyskane w wykonanych przeze mnie badaniach oczekiwań rodziców. Często starają się oni uzyskać od nauczycieli fachowe wzory stymulowania rozwoju oraz właściwego reagowania na niepożądane zachowania dzieci. Spodziewają się otrzymać praktyczne wskazówki umożliwiające eliminowanie nadmiernego stresu w trudnych sytuacjach wychowawczych.

Drugim źródłem projektu jest przekonanie autorki, że praca edukacyjna z dzieckiem przedszkolnym rozpoczynać się powinna od kształcenia jego kompetencji emocjonalnych i społecznych. Opiera się ono na dość oczywistym spostrzeżeniu, że dziecko trzy-, czteroletnie, przychodząc do przedszkola, włącza się w zespół, stając się członkiem grupy kierowanej przez nauczyciela. Aby czuło się jak w domu, pozostało aktywne, ciekawe świata oraz mogło rozwijać indywidualne zdolności i cechy charakteru, musi odnaleźć swoje miejsce wśród rówieśników. Powinno nauczyć się zgodnie kontaktować z innymi przedszkolakami, wyraźnie uświadomić sobie, kim jest ono samo oraz jego koledzy, a także zrozumieć sens istnienia obowiązujących norm, zasad i zakazów. Wszystkie te cechy wchodzą w zakres rozwoju społecznego i inteligencji emocjonalnej.

Zasadnicze cele realizowane w ramach wdrażanego projektu są następujące:

1. Optymalizowanie rozwoju społecznego i emocjonalnego dzieci trzy-, czteroletnich,
2. Włączenie rodziców w proces edukacji przedszkolnej,
3. Pogłębienie stopnia rozumienia przez matki i ojców świata osobistych przeżyć trzy- i czterolatków,
4. Dostarczenie rodzinom przykładów zabaw stymulujących rozwój emocjonalny i społeczny dzieci.

W projekcie przewiduje się realizację wielu operacyjnych celów, między innymi:

1. Stymulowanie rozwoju tożsamości przedszkolaków, wiedzy o samym sobie i samooceny,
2. Nabywanie przez wychowanków i ich rodziców umiejętności odczytywania komunikatów niewerbalnych, komunikowania własnych uczuć, posługiwania się innymi dramaturgicznymi środkami przekazu,
3. Formowanie kompetencji niezbędnych dla rozumienia własnych doznań oraz przeżyć innych ludzi,
4. Opracowywanie technik zapobiegania nadmiernemu stresowi,
5. Rozwijanie postaw twórczych i zainteresowań dzieci.

Realizacja wymienionych celów opiera się na założeniu, że rozwojowi emocjonalnemu i społecznemu dzieci służą w optymalnym stopniu zintegrowane oddziaływania wszystkich uczestników procesu edukacji, a szczególnie rodziców i nauczycieli przedszkola.