STAN PRAWNY NA 17 LUTEGO 2025

Choroba zawodowa może zostać rozpoznana zarówno u obecnego, jak i byłego pracownika placówki oświatowej. Nim to nastąpi, konieczne jest postępowanie zgodnie ze ściśle określoną przepisami prawa procedurą. Jak powinna ona przebiegać i jakie obowiązki ma w tej kwestii dyrektor?

Zgodnie z treścią art. 235² Kodeksu pracy rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w zakresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych.

Postępowanie mające na celu ustalenie u pracownika/byłego pracownika choroby zawodowej można podzielić na trzy etapy. Każdy z nich ma odmienny przebieg i każdy nakłada pewne obowiązki na określone podmioty, w tym także na pracodawcę. Do etapów tych należą:

• podejrzenie choroby zawodowej,
• rozpoznanie choroby zawodowej,
• stwierdzenie choroby zawodowej.

Obowiązek zgłoszenia choroby zawodowej

W związku z podejrzeniem choroby zawodowej powstaje obowiązek niezwłocznego zgłoszenia tego faktu właściwym organom określonym w § 3 ust. 1 Rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych. Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się:

• właściwemu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu państwowemu granicznemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu komendantowi wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej albo właściwemu wojskowemu inspektorowi sanitarnemu wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej, zwanym dalej właściwym państwowym inspektorem sanitarnym,
• właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy,

których właściwość ustala się według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika, gdy dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego jest gromadzona w tym miejscu, a w przypadku braku takiej możliwości – według miejsca, na terenie którego było ostatnie narażenie zawodowe.

Zgodnie z treścią art. 235 k.p. bezwzględny obowiązek niezwłocznego zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej pracownika spoczywa na:

• pracodawcy,
• lekarzu podmiotu właściwego do rozpoznania choroby zawodowej.

Ponadto, zgodnie z art. 235 § 2¹ k.p., w każdym przypadku podejrzenia choroby zawodowej również lekarz lub lekarz dentysta, który powziął takie podejrzenie u pacjenta, ma obowiązek skierować go na badania w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej.

Ważne!
Zobowiązanie pracodawcy do niezwłocznego zgłoszenia właściwym organom państwowej inspekcji sanitarnej i inspekcji pracy każdego przypadku podejrzenia i rozpoznania choroby zawodowej nie oznacza, że pracodawca staje się wnioskodawcą w sprawie o stwierdzenie choroby zawodowej. Nie można utożsamiać wykonania ustawowego obowiązku zawiadomienia odpowiednich organów o podejrzeniu choroby zawodowej z żądaniem wszczęcia postępowania administracyjnego przed tymi organami.

Naruszenie przez pracodawcę obowiązku zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej (a także już stwierdzonej choroby zawodowej) stanowi w świetle obowiązujących przepisów wykroczenie przeciwko prawom pracownika, za które, zgodnie z art. 283 § 2 pkt 6 k.p., grozi kara grzywny.

Podejrzenie choroby zawodowej może też zgłosić sam pracownik lub były pracownik. Pracownik aktualnie zatrudniony zgłasza podejrzenie za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną (art. 235 § 2² k.p.).

Zgodnie z § 3 ust. 2 Rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej dokonuje się na specjalnym formularzu (stanowiącym załącznik do Rozporządzenia w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób), a w przypadku choroby zawodowej o ostrym przebiegu lub podejrzeniu, że choroba była przyczyną śmierci pracownika – dodatkowo w formie telefonicznej.

Rozpoznanie

W myśl § 4 Rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych