Konflikty klasowe

Konflikty między uczniami w klasie zdarzają się dosyć często. Gdy nabierają poważnego charakteru, najlepszym sposobem ich rozwiązania jest próba przeprowadzenia mediacji przez osobę z zewnątrz. Często zdarza się, że umiejętności komunikacyjne uczniów są niskie. Nie próbują oni konstruktywnie rozwiązywać konfliktu, mają trudności z proszeniem innych o pomoc, włączają coraz to nowe osoby do sporu, szukając sojuszników. Uczniowie na ogół nie potrafią ze sobą dyskutować, uzasadniać swojego stanowiska używając odpowiednich argumentów i przedstawiać go na forum. Wynika to najczęściej z braku jasnych zasad prowadzenia dyskusji. Uczniowie nie są uczeni, w jaki sposób etapami rozwiązywać konflikty. Ich kompetencje społeczne pozostawiają wiele do życzenia. Można je zwiększać, np. prowadząc zajęcia edukacyjne na temat konfliktów i sposobów radzenia sobie z nimi.

Konflikt ma miejsce wtedy, gdy dwie lub więcej stron uważa, że niemożliwe jest pogodzenie swoich poglądów, planów i potrzeb i podejmuje działania, aby zmienić tę sytuację. W literaturze zdefiniowano kilka rodzajów konfliktów:

• Konflikt interesów – może dotyczyć np. dóbr, których nie można podzielić np.(2 uczniów chciałoby zajmować to samo miejsce w klasie), różnych sposobów organizacji jakiejś sytuacji (np. studniówka w szkole czy w lokalu), różnego rodzaju potrzeb, które osoby pozostające w konflikcie chciałaby zaspokoić (np. na wycieczce odpoczywamy czy intensywnie zwiedzamy); podczas tego typu konfliktu ważne jest dotarcie do rzeczywistych interesów stron; okazuje się często że są one możliwe do pogodzenia, gdy strony przestają upierać się przy konkretnych rozwiązaniach i biorą pod uwagę inne sposoby zaspokojenia swoich potrzeb;
• Konflikt strukturalny – powodują go określone cechy sytuacji, które sprzyjają powstawaniu konfliktów. Może to być presja czasu (konieczność szybkiego podjęcia decyzji – np. mamy tylko jeden dzień, by zdecydować gdzie i w jaki sposób organizujemy uroczystość dla uczniów na zakończenie nauki szkolnej), nierównomierny rozkład sił (przewaga liczebna jednej ze stron konfliktu – gdy liczniejsza grupa uczniów narzuca swoje zdanie pozostałym), nieodpowiednie warunki zewnętrzne (np. rozmowa z uczniami o ważnej sprawie przebiega podczas głośnej przerwy w ciasnym, dusznym pomieszczeniu). Takie sytuacje łatwo generują negatywne emocje, które nie sprzyjają znalezieniu wyjścia. Konflikt strukturalny stosunkowo łatwo rozwiązać, gdy uświadomi się stronom, że ich niezadowolenie wynika z cech sytuacji, a nie jest spowodowane złą wolą drugiej strony;
• Konflikt danych – pojawia się, gdy strony sporu mają sprzeczne informacje co do przedmiotu sporu (np. wychowawca planuje zajęcia dodatkowe przygotowujące do sprawdzianu klas szóstych na 2 godz. w tygodniu; uczniowie otrzymują informację, że będą dodatkowo pracować po 2 godz. każdego dnia); warto, by osoba z zewnątrz wyjaśniła, że przyczyną sporu są różnice w informacjach, przedstawiła rzeczywistą sytuację i rozładowała emocje;
• Konflikt relacji – brak jako takiego przedmiotu sporu; w rzeczywistości przedmiotem sporu są niewłaściwe relacje między stronami, pełne nieporozumień, kłótni, wytykania błędów, nieraz – inwektyw; silne negatywne emocje przeważają nad racjonalnymi argumentami. Zaogniony konflikt może mieć charakter poszukiwani odwetu. Rozwiązaniem jest umożliwienie stronom wyrażenia swoich emocji w sposób akceptowany i dotarcie do istoty sporu;
• Konflikt wartości