OPUBLIKOWANO: STYCZEŃ 2010

ZAKTUALIZOWANO: LISTOPAD 2014

Przywrócenie do pracy nauczyciela przebywającego w stanie nieczynnym

Opracował: Patryk Kuzior, prawnik

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502),
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.).

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty nauczyciela dyrektor szkoły w razie częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy lub na wniosek nauczyciela, przenosi go w stan nieczynny. Treść tego przepisu wskazuje jednoznacznie, że przeniesienie nauczyciela w stan nieczynny jest alternatywą wobec rozwiązania z nim stosunku pracy. Natomiast analiza dalszych postanowień dotyczących tej instytucji prawnej pozwala stwierdzić, że stan nieczynny jest szansą półrocznego przedłużenia stosunku pracy z gwarancją przywrócenia do pracy w sytuacji, kiedy w szkole „pojawi się” nowy etat.

Kto i kiedy może zostać przeniesiony w stan nieczynny?

Karta nauczyciela nie ogranicza nauczycielowi prawa do złożenia wniosku o przeniesienie w stan nieczynny w zależności od posiadanego przez nauczyciela stopnia awansu zawodowego, ani podstawy jego zatrudnienia w szkole. Niezależnie więc od tego, jaki stopień awansu posiada nauczyciel oraz od tego, na jakiej podstawie jest on zatrudniony, jeśli od pracodawcy otrzyma oświadczenie o wypowiedzeniu stosunku pracy w związku z:

częściową likwidacją szkoły,
zmianami organizacyjnymi powodującymi zmniejszenie liczby oddziałów w szkole,
zmianami planu nauczania uniemożliwiającymi dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć,

może złożyć wniosek o przeniesienie w stan nieczynny.

Warto zwrócić uwagę, że wybór między rozwiązaniem stosunku pracy w sytuacji opisanej w art. 20 ust. 1 pkt 2 KN a przeniesieniem w stan nieczynny nie zależy od decyzji dyrektora (pracodawcy), ponieważ sposób ustania stosunku pracy w tej sytuacji dyktowany jest wolą nauczyciela. Należy jednak pamiętać, że wypowiedzenie stosunku pracy stanie się bezskuteczne, jeżeli nauczyciel – w terminie od 30 dni od dnia doręczenia mu wypowiedzenia – złoży pisemny wniosek o przeniesienie w stan nieczynny. Takie czasowe ograniczenie możliwości złożenia wniosku przewiduje art. 20 ust. 5c KN.

Skutki przeniesienia w stan nieczynny

Przeniesienie w stan nieczynny powoduje, że nauczyciel jest nadal związany ze szkołą stosunkiem pracy, ale zostaje zwolniony ze świadczenia pracy i wypełniania innych obowiązków pracowniczych. Zaznaczyć trzeba, że zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy nie pozbawia nauczyciela prawa do wynagrodzenia, ponieważ – jak wynika z treści art. 20 ust. 6 KN – nauczyciel przeniesiony w stan nieczynny zachowuje prawo do comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego oraz prawo do innych świadczeń pracowniczych, w tym dodatków socjalnych (wiejskiego i mieszkaniowego) do czasu wygaśnięcia stosunku pracy.

Powrót do pracy lub ostateczne rozstanie ze szkołą

Ustawodawca ograniczył czas przebywania w stanie nieczynnym do sześciu miesięcy. Po upływie tego okresu stosunek pracy nauczyciela wygasa. Wygaśnięcie stosunku pracy ma takie same skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy w zakresie świadczeń przedemerytalnych. Po upływie sześciomiesięcznego okresu przebywania w stanie nieczynnym, dyrektor szkoły, w której dotychczas zatrudniony był nauczyciel, będzie musiał wystawić nauczycielowi świadectwo pracy oraz wypłacić należną odprawę.