OPUBLIKOWANO: LIPIEC 2012
ZAKTUALIZOWANO: 14 CZERWCA 2017
Rozwiązywanie stosunku pracy w trybie dyscyplinarnym w publicznych i niepublicznych placówkach oświatowych
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz.1379 ze zm.),
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz.1666 ze zm.),
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz.1137 ze zm.),
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.),
- Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1822 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 maja 2016 r. w sprawie szczegółowego trybu prowadzenia postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego wobec nauczycieli oraz wznawiania postępowania dyscyplinarnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 741),
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.),
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 2292),
- Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.),
- Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 833 ze zm.),
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 922).
Rozwiązanie stosunku pracy w ramach odpowiedzialności dyscyplinarnej w placówkach publicznych
W stosunku do nauczycieli zatrudnionych w placówkach publicznych możliwe jest zwolnienie w ramach odpowiedzialności dyscyplinarnej jedynie na podstawie przepisów Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela. Decyzja o natychmiastowym rozwiązaniu stosunku pracy powinna być podjęta dopiero po przeprowadzeniu postępowania dyscyplinarnego oraz wymierzeniu kary dyscyplinarnej. Zgodnie z art. 75 KN nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za uchybienia godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6 KN. Należą do nich:
- rzetelna realizacja zadań związanych z powierzonym stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły (dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą), w tym również zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę,
- wspieranie każdego ucznia w jego rozwoju,
- dążenie do pełni własnego rozwoju osobowego,
- kształcenie i wychowywanie młodzieży w umiłowaniu ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji RP, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka,
- dbałość o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów.
Odpowiedzialność dyscyplinarna grozi tylko za naruszenie takich obowiązków pracowniczych, które wynikają ze specyfiki zawodu nauczyciela.
Zgodnie z art. 76 ust. 1 pkt 3 oraz 3a KN karą dyscyplinarną może być nagana z ostrzeżeniem, zwolnienie z pracy, zwolnienie z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczycielskim w okresie trzech lat od ukarania oraz wydalenie z zawodu nauczyciela. Katalog kar dyscyplinarnych jest enumeratywny, co oznacza, że nie mogą być wymierzone kary inne niż wymienione w art. 76 ust. 1 KN.
Wymierzenie kary dyscyplinarnej, o której mowa w ust. 1 pkt 4, tj. wydalenie z zawodu nauczyciela, jest równoznaczne z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczyciela.
Kary dyscyplinarne wymierza komisja dyscyplinarna (art. 77 KN). Postępowanie jest dwuinstancyjne: w pierwszej instancji orzekają komisje usytuowane przy wojewodach, drugą instancją w sprawach dyscyplinarnych jest odwoławcza komisja dyscyplinarna przy ministrze właściwym do spraw oświaty i wychowania, a w przypadku spraw dyscyplinarnych nauczycieli szkół artystycznych – odwoławcza komisja dyscyplinarna przy ministrze właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego (art. 77 ust. 2 KN). Postępowanie dyscyplinarne wszczyna się na wniosek rzecznika dyscyplinarnego, wyznaczonego przez organ, przy którym powstała komisja dyscyplinarna. W przypadku gdy dyrektor szkoły został poinformowany o uchybieniu obowiązkom przez nauczyciela, które uzasadniałoby zastosowanie jednej z kar dyscyplinarnych (np. zwolnienia z pracy), powinien zwrócić się do właściwego organu z wnioskiem o przeprowadzenie postępowania dyscyplinarnego.
Prawomocne ukaranie zwolnieniem z pracy skutkuje wygaśnięciem stosunku pracy nauczyciela z mocy prawa, które stwierdza dyrektor szkoły.
Do akt osobowych nauczyciela należy włączyć odpis prawomocnego orzeczenia wraz z uzasadnieniem do części C. Szczegółowe uregulowania w tym zakresie znajdują się w Rozporządzeniu w sprawie szczegółowego trybu prowadzenia postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego wobec nauczycieli oraz wznawiania postępowania dyscyplinarnego.
Warto przytoczyć w tym miejscu Wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 marca 2007 r. (II SA/Wa 2141/06), w którym stwierdzono, że informacja o ukaraniu nauczyciela karą dyscyplinarną przez Komisję Dyscyplinarną dla Nauczycieli w rozumieniu przepisu art. 27 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych jest informacją podlegającą ochronie, którą mogą przetwarzać jedynie organy bezpośrednio związane z oświatą i w związku z zatrudnieniem ukaranego nauczyciela.
Rozwiązanie stosunku pracy w trybie dyscyplinarnym w placówkach niepublicznych i w stosunku do pracowników niepedagogicznych
Przepisy Karty nauczyciela mają wyłącznie odniesienie do nauczycieli zatrudnionych w placówkach publicznych. Do nauczycieli zatrudnionych w placówkach niepublicznych oraz pracowników niepedagogicznych należy stosować zapisy Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
