OPUBLIKOWANO: LIPIEC 2012

ZAKTUALIZOWANO: STYCZEŃ 2015

Dokumentacja biblioteki szkolnej

Opracowała: Izabela Tumas, nauczyciel dyplomowany, bibliotekarz

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.),
• Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (t.j. z Dz.U. 2012 r. poz. 642 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 29 października 2008 r. w sprawie sposobu ewidencji materiałów bibliotecznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 205 poz. 1283),
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. z 2001 r. Nr 61 poz. 624 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. z 2002 r. Nr 23 poz. 225 ze zm.).

Status prawny bibliotek szkolnych

Biblioteki szkolne to obszar bardzo zaniedbany legislacyjnie. W obowiązujących przepisach prawnych znaleźć można niewiele zapisów o ich funkcjonowaniu. Taki stan rzeczy sprzyja pewnej dowolności w interpretowaniu tych przepisów, nadużyć, a w konsekwencji – marginalizowaniu funkcji biblioteki w szkole.

W Ustawie o systemie oświaty o bibliotece mowa jest w art. 67 ust. 1:

1. „Do realizacji zadań statutowych szkoła publiczna powinna zapewnić uczniom możliwość korzystania z:

1. pomieszczeń do nauki z niezbędnym wyposażeniem;
2. biblioteki (...)”.

Zapis ten nie mówi wprost, że szkoła ma obowiązek prowadzenia biblioteki. Wspomagany jest jednak przez Ustawę o bibliotekach, gdzie znaleźć można następujące ustalenie (art. 22 ust. 1):

„Biblioteki szkolne oraz biblioteki innych placówek systemu oświaty służą realizacji programów nauczania i wychowania, edukacji kulturalnej i informacyjnej dzieci i młodzieży oraz kształceniu i doskonaleniu nauczycieli. W tym celu w każdej szkole publicznej jest prowadzona biblioteka szkolna”.

Zdarzało się, że dosyć swobodnie interpretowano zapisy dotyczące istnienia w szkole biblioteki, co skutkowało łączeniem przez organy prowadzące bibliotek szkolnych z miejskimi (celem takiego działania były oczywiście oszczędności). W 2001 r. wprowadzono więc nowelizację, mającą zapobiec takim procederom, zakazującą łączenia bibliotek publicznych z innymi instytucjami oraz z bibliotekami szkolnymi i pedagogicznymi (art. 1 ust. 2 Ustawy o zmianie ustawy o bibliotekach).

Chociaż w Ustawie o bibliotekach przeczytać można również, że zasady organizowania i działalności bibliotek szkolnych i pedagogicznych określają odrębne przepisy (art. 22 ust. 3), to do dziś nie stworzono aktu prawnego dotyczącego bibliotek szkolnych.

Sytuacja prawna bibliotek szkolnych pogorszyła się jeszcze w 1997 r., kiedy weszła w życie cytowana wyżej Ustawa o bibliotekach. Zgodnie z jej treścią, biblioteki szkolne nie wchodzą już w skład ogólnokrajowej sieci bibliotecznej. Automatycznie więc przepisy, które dotyczą sieci bibliotecznej, straciły rację bytu w odniesieniu do bibliotek szkolnych.

Dokumentacja biblioteki szkolnej

Rozporządzenie w sprawie sposobu ewidencji materiałów bibliotecznych określa sposób ewidencji materiałów bibliotecznych, zwanych dalej materiałami, w bibliotekach wchodzących w skład ogólnokrajowej sieci bibliotecznej (§ 1).

Skoro więc biblioteki szkolne nie wchodzą w skład tej sieci, Rozporządzenie de facto ich nie dotyczy, a zatem nie należy także przeprowadzać inwentaryzacji zbiorów bibliotecznych w oparciu o powyższy akt prawny. Inwentaryzację zbiorów bibliotecznych w szkole przeprowadza się w oparciu wytyczne art. 26 Ustawy o rachunkowości.