STAN PRAWNY NA 7 SIERPNIA 2023 Plan pracy szkoły w praktyce Opracowała: Małgorzata Celuch, wicedyrektorka w prywatnym liceum ogólnokształcącym, nauczycielka matematyki i informatyki z wieloletnim stażem pracy; zaktualizował: Michał Łyszczarz, prawnik, autor komentarza do Ustawy o systemie oświaty oraz licznych publikacji z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy, finansów publicznych i funkcjonowania samorządu terytorialnego, uznany prelegent i szkoleniowiec, wykładowca toruńskiej i bydgoskiej Wyższej Szkoły Bankowej, główny specjalista w Wydziale Oświaty w Urzędzie Miasta w Dąbrowie Górniczej, przez lata tworzył trzon Wydziału Nadzoru Prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 900), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1551 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz.U. z 2023 r. poz. 1211). By skutecznie zaplanować pracę szkoły w danym roku szkolnym, warto opracować roczny plan pracy wychowawczo-dydaktycznej. Podstawę prawną do zatwierdzania planu pracy stanowią art. 70 ust. 1 pkt 1, art. 80 ust. 2 pkt 4 i art. 82 ust. 2 Ustawy Prawo oświatowe. Rada pedagogiczna w ramach kompetencji stanowiących zatwierdza plany pracy szkoły po zaopiniowaniu przez radę szkoły. Roczny plan pracy wychowawczo-dydaktycznej określa kierunki rozwoju szkoły w danym roku szkolnym, określa także cele i pozwala zorganizować wydarzenia, które są ważne dla szkoły, środowiska lokalnego, a nawet całego społeczeństwa. Celowe planowanie pracy wychowawczo-dydaktycznej w danym roku szkolnym oraz wyznaczanie podstawowych kierunków rozwoju umożliwiają nie tylko systematyczny rozwój szkoły, ale też pozwalają wszystkim zainteresowanym na wywiązanie się ze swoich obowiązków. Ważne! Przygotowanie planu pracy szkoły nie jest łatwym zadaniem. Nie istnieją bowiem żadne przepisy prawa, które regulowałyby zasady jego tworzenia. W większości szkół plan taki powstaje ze względu na jego przydatność i możliwość uporządkowania planowanych działań, a terminem tworzenia jest z reguły koniec wakacji, by rozpoczęcie kolejnego roku mogło przebiegać według dopracowanego planu. Żadne przepisy nie precyzują, co plan powinien zawierać i kiedy należy go opracować. Jeśli ma to być jednak dokument, na podstawie którego odbywać się będzie praca szkoły, należy go dobrze przemyśleć. Samo przygotowanie się do sporządzenia planu pracy szkoły wymaga m.in. zgromadzenia dokumentów, na podstawie których możliwe będzie jego opracowanie. Potrzebne są np.: • wyniki nadzoru z ubiegłego roku szkolnego, • analiza kierunków polityki oświatowej państwa, • analiza potrzeb w zakresie ewaluacji i wymagań określanych przez kuratorium oświaty w danym roku szkolnym, • analiza kalendarza roku szkolnego, • doprecyzowanie czasu realizacji wyznaczonych zadań, • wyznaczenie osób odpowiedzialnych za realizację zaplanowanych zadań. Jakie czynności podejmuje dyrektor? Plan pracy szkoły powinien zostać opracowany przez wyznaczony zespół nauczycieli. By jednak powstał w odpowiednim czasie, dyrektor szkoły zobowiązany jest do wykonania kilku czynności: Krok 1 Wyznaczenie zespołu zadaniowego do opracowania rocznego planu pracy szkoły Krok 2 Określenie wytycznych do planu – dyskusja członków rady pedagogicznej Krok 3 Opracowanie planu pracy wychowawczo-dydaktycznej Krok 4 Zapoznanie rady szkoły z planem pracy, jeśli rada została powołana, lub – jeśli jej nie powołano – zapoznanie z planem pracy rady pedagogicznej Krok 5 Zaopiniowanie planu pracy przez radę szkoły lub przez radę pedagogiczną Krok 6 Zatwierdzenie do realizacji przez radę pedagogiczną planu pracy na dany rok szkolny Co powinien zawierać plan pracy szkoły? Plan pracy szkoły jest dokumentem strategicznym. Zawiera zbiór zaplanowanych zadań z zakresu nauczania, wychowania i opieki. Ma charakter ściśle wykonawczy, wobec czego powinien zawierać zbiór konkretnych zadań umiejscowionych w czasie – zaplanowanych do realizacji. Powinien też uwzględniać wszystkie obszary funkcjonowania szkoły i być w ścisłej korelacji z obowiązującymi w niej programami: szkolnym programem wychowawczo-profilaktycznym, harmonogramem zajęć i imprez szkolnych, planem wewnętrznego nadzoru pedagogicznego. Przygotowując plan pracy szkoły na kolejny rok szkolny, warto zaplanować m.in. działania oraz zmiany wynikające z realizacji: • kierunków polityki oświatowej państwa, • kierunków rozwoju szkoły wyznaczonych w koncepcji pracy szkoły lub kierunkach rozwoju szkoły na kolejne lata – jeśli taki dokument wciąż istnieje (obowiązek posiadania takiego dokumentu wynikał z nieaktualnego obecnie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 sierpnia 2015 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek, należy zatem uznać, że nie ma już obowiązku tworzenia tego rodzaju koncepcji), • wyników z nadzoru pedagogicznego z poprzedniego roku, • harmonogramu badań i diagnoz edukacyjnych, • harmonogramu imprez i uroczystości szkolnych. Plan pracy powinien służyć poprawie pracy szkoły – stanowić realną pomoc w całorocznej pracy. Kto opracowuje plan pracy szkoły? Plan pracy szkoły tworzy najczęściej wyznaczony przez dyrektora szkoły zespół zadaniowy nauczycieli. Dyrektor może wyznaczyć do zespołu osoby, które mają pomysły i chciałyby się zaangażować w przygotowanie planu. Warto, by w grupie znalazły się osoby znające szkołę, jej możliwości i ograniczenia, posiadające doświadczenie w tworzeniu i realizacji planu, które ponadto znają zasady wprowadzania zmian w planie, posiadają umiejętność określania efektów zaplanowanych działań, dostrzegają, co warto zmienić, a co kontynuować. Dobrze jest potraktować dobór grupy zadaniowo, czyli zaangażować do pracy osoby mogące mieć najlepszy wpływ na zniwelowanie słabych stron pracy szkoły. Najlepiej, jeśli zespołowi takiemu przewodniczą dyrektor lub jego zastępca. Kto odpowiada za realizację planu pracy szkoły? Za właściwą realizację planu pracy szkoły odpowiada dyrektor. Powinien zatem dokładnie przemyśleć sposób dokonywania kontroli i monitorowania poszczególnych obszarów zaplanowanych do realizacji podczas całego roku szkolnego. Niektóre zadania i czynności kontrolne mogą zostać zlecone wicedyrektorom czy innym pracownikom szkoły. Jak tworzyć plan pracy szkoły? Stworzenie planu pracy szkoły jest ważnym i czasochłonnym zadaniem, warto bowiem pamiętać, że skutki przyjętego planu pracy będą odczuwane przez cały rok szkolny, a być może nawet wiele lat po jego zakończeniu. Należy zatem wykonać go solidnie, uwzględniając potrzeby i możliwości szkoły. Aby tworzenie planu pracy miało sens, najlepiej zacząć od ustalenia, jakie cele będą realizowane. Muszą być one realne, co oznacza, że powinny uwzględniać możliwości kadrowe, organizacyjne czy finansowe szkoły. Plan nie powinien być sztucznym tworem konstruowanym na pokaz. Krok 1 Ustalenie, kto i w jakim zakresie będzie uczestniczył w procesie tworzenia planu pracy Krok 2 Zgromadzenie propozycji celów i działań, pomysłów, oczekiwań i aspiracji, z uwzględnieniem możliwości szkoły oraz czynników zewnętrznych: kierunków polityki oświatowej państwa, wytycznych kuratorium, Ministerstwa Edukacji Narodowej, organu prowadzącego, wniosków z nadzoru z ubiegłego roku szkolnego itp. Krok 3 Przygotowanie planu pracy szkoły ze szczegółowym opisem działań, przydzieleniem konkretnych osób do poszczególnych działań Krok 4 Opiniowanie i zatwierdzenie planu pracy Krok 5 Wdrożenie do realizacji Krok 6 Monitorowanie realizacji Krok 7 Podsumowanie realizacji i wnioski do kolejnego planu pracy