STAN PRAWNY NA 7 PAŹDZIERNIKA 2025

Ponieważ placówka oświatowa jest jednocześnie obiektem budowlanym, coroczna kontrola okresowa pod względem bezpieczeństwa przebiega niejako w dwóch płaszczyznach i na podstawie dwóch różnych podstaw prawnych. Po pierwsze, zgodnie z przepisami budowlanymi należy sprawdzić stan techniczny budynku wraz z instalacjami, po drugie, w oparciu o przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy należy skontrolować bezpieczeństwo korzystania z obiektów przedszkolnych.

Kontrola bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z budynków

Zgodnie z § 3 Rozporządzenia MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach dyrektor, co najmniej raz w roku, dokonuje kontroli zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów należących do przedszkola oraz warunków, w jakich odbywają się zajęcia, a także określa kierunki ich poprawy. Z ustaleń kontroli sporządza się protokół, który podpisują osoby biorące w niej udział. Kopię protokołu dyrektor przekazuje organowi prowadzącemu.

Nie jest określone w przepisach, jakie osoby (oprócz dyrektora) mają brać udział w kontroli. Można przyjąć, że powinien to być pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy, społeczny inspektor pracy (jeżeli w placówce działa związek zawodowy), przedstawiciel organu prowadzącego placówkę, przedstawiciel kuratora oświaty, ewentualnie pracownik przedszkola przeszkolony w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy lub przedstawiciel rady rodziców.

Kontrola ta ma na celu sprawdzenie, czy spełnione zostały warunki funkcjonowania placówki oświatowej, określone we wskazanym rozporządzeniu. Należy więc zwrócić szczególną uwagę na następujące kwestie:

• prawidłowe umieszczenie planu ewakuacji przedszkola, w widocznym, łatwo dostępnym dla wszystkich miejscu oraz oznaczenie dróg ewakuacyjnych w sposób wyraźny i trwały,
• ogrodzenie terenu przedszkola,
• zapewnienie w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych ciepłej i zimnej bieżącej wody oraz środków higieny osobistej, a także utrzymanie urządzeń sanitarnohigienicznych w czystości i w stanie pełnej sprawności technicznej,
• zapewnienie na terenie przedszkola właściwego oświetlenia, równej nawierzchni dróg, przejść, wentylacji i ogrzewania oraz instalacji do odprowadzania ścieków i wody deszczowej,
• dostosowanie ergonomiczne sprzętów, z których korzystają osoby pozostające pod opieką przedszkola oraz ważność certyfikatów lub atestów tych sprzętów,
• odpowiednie oznakowanie i zabezpieczenie przed swobodnym dostępem do pomieszczeń, do których jest wzbroniony dostęp osobom nieuprawnionym,
• utrzymanie kuchni i jadalni w czystości, a ich wyposażenia we właściwym stanie technicznym, zapewniającym bezpieczne używanie oraz bezpieczne i higieniczne spożycie posiłków,
• zakrycie odpowiednimi pokrywami lub trwałe zabezpieczenie w inny sposób otworów kanalizacyjnych, studzienek i innych zagłębień na terenie placówki,
• zabezpieczenie szlaków komunikacyjnych wychodzących poza teren placówki w sposób uniemożliwiający bezpośrednie wyjście na jezdnię – w miarę możliwości szlaki komunikacyjne powinny być skierowane na ulicę o najmniejszym natężeniu ruchu,
• wyposażenie schodów w balustrady z poręczami zabezpieczonymi przed ewentualnym zsuwaniem się po nich oraz zabezpieczenie otwartej przestrzeni pomiędzy biegami schodów,
• wyposażenie pomieszczeń w apteczki zaopatrzone w środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy i instrukcję dotyczącą zasad jej udzielania.

Pozostają aktualne zmiany Rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, wprowadzone 29 listopada 2018 r., przy których szczególną uwagę należy zwrócić na regulacje dotyczące konieczności przeprowadzenia remontu w czasie funkcjonowania placówki oraz przechowywania substancji chemicznych, a mianowicie:

• w przypadku konieczności przeprowadzenia prac remontowych, naprawczych lub instalacyjnych w czasie funkcjonowania przedszkola, prace te organizuje się w sposób nienarażający osób pozostających pod opieką placówki na niebezpieczeństwo i uciążliwości wynikające z prowadzonych prac oraz z zastosowaniem szczególnych środków ostrożności (miejsca prowadzenia prac należy zabezpieczyć przed dostępem osób nieuprawnionych, w szczególności wychowanków),
• substancje chemiczne i ich mieszaniny należy przechowywać w odpowiednich pojemnikach zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, opatrzonych etykietami zawierającymi nazwę substancji chemicznej lub mieszaniny tych substancji oraz informującymi o ich niebezpiecznym lub szkodliwym dla zdrowia działaniu – substancje chemiczne niebezpieczne i mieszaniny niebezpieczne (w rozumieniu Ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach) należy przechowywać w zamkniętych, specjalnie przystosowanych do tego celu pomieszczeniach.

Warto przy okazji przypomnieć, nawiązując do wskazanej nowelizacji Rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, że dyrektorzy przedszkoli mają obowiązek przeszkolenia pracowników niebędących nauczycielami w zakresie udzielania pierwszej pomocy.

Najnowsza nowelizacja tego rozporządzenia weszła w życie 11 lipca 2024 r. (Rozporządzenie ME z dnia 13 czerwca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach), na mocy której wyszczególniono obowiązkowe środki higieny osobistej, które muszą się znaleźć w pomieszczeniach sanitarnohigiecznych, tj. mydło do rąk, ręczniki papierowe lub suszarki do rąk oraz papier toaletowy.

Przeprowadzając kontrolę bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów należących do przedszkola, należy również sprawdzić wymogi, które nakłada na każdego pracodawcę Rozporządzenie MPiPS z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Najistotniejsze przepisy tego aktu prawnego, na które należy zwrócić uwagę, są następujące:

• budynki i inne obiekty budowlane, w których znajdują się pomieszczenia pracy, powinny być utrzymywane zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach techniczno-budowlanych (m.in.