OPUBLIKOWANO: kwiecień 2012

ZAKTUALIZOWANO: LISTOPAD 2014

Dyżury konsultacyjne nauczycieli

Opracowała: Aleksandra Kuczkowska, radca prawny

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. z 2002 r. Nr 15 poz. 142) – uchylone,
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 204 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 sierpnia 2014 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. z 2014 r. poz. 1170).

Częstą praktyką w szkołach jest wyznaczanie nauczycielom w określonych dniach i godzinach w tygodniu tzw. dyżurów konsultacyjnych przeznaczonych przeważnie dla uczniów. W czasie dyżuru nauczyciel może np. dodatkowo wyjaśnić materiał omówiony w czasie zajęć lekcyjnych bądź pomóc nadrobić zaległości uczniowi, który był nieobecny. W praktyce dyżury konsultacyjne nauczycieli skierowane są również do rodziców, którzy mogą w tym czasie skonsultować z nauczycielem kwestie dotyczące kształcenia dziecka.

Niniejszy artykuł ma na celu omówienie podstaw prawnych umożliwiających dyrektorowi szkoły wyznaczenie tego rodzaju dyżurów nauczycielom oraz zasady rozliczania przeznaczonego na nie czasu.

Godziny karciane

Podstawę prawną dopuszczającą zobowiązanie nauczycieli przez dyrektora szkoły do odbywania dyżurów konsultacyjnych stanowi art. 42 ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela. Zgodnie z art. 42 ust. 1 KN, czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień. W ramach tego czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia, zgodnie z art. 42 ust. 2 pkt 1–3, nauczyciel jest zobowiązany realizować:

• zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze (pensum) określonym w art. 42 ust. 3 KN bądź ustalonym na podstawie art. 42 ust. 4a KN albo ust. 7 KN,
• inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, z tym że w ramach tych zajęć:

• nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym specjalnych, jest zobowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze dwóch godzin w tygodniu,
• nauczyciel szkoły ponadgimnazjalnej, w tym specjalnej, jest zobowiązany prowadzić zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze jednej godziny w tygodniu;

• zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.

Zatem w ramach 40-godzinnego tygodnia pracy czas pracy nauczycieli nie jest ograniczony do obowiązkowych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym dla poszczególnych stanowisk (pensum), ale dodatkowo są oni zobowiązani realizować inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów – potocznie godziny te nazywa się godzinami karcianymi.