Symptomy zaburzeń funkcji czytania i pisania w zakresie różnych przedmiotów nauczania

JĘZYK POLSKI

1. Objawy zaburzeń funkcji słuchowo - językowych

• Trudności w opanowaniu techniki czytania tj. głoskowanie, sylabizowanie, przekręcanie wyrazów, domyślanie się, wolne lub nierówne tempo, pauzy, nie zwracanie uwagi na interpunkcję
• Niepełne rozumienie treści tekstów i poleceń – uboższe słownictwo
• Trudności w pisaniu, szczególnie ze słuchu, liczne błędy np. mylenie z-s, t-d, k-g.
• Błędy w zapisywaniu głosek nosowych ą-om, ę-em
• Opuszczanie, dodawanie, przestawianie, podwajanie liter i sylab
• Błędy gramatyczne w wypowiedziach ustnych i pisemnych
• Trudności w formułowaniu wypowiedzi pisemnych na określony temat
• Trudności w uczeniu się ze słuchu na lekcji, korzystaniu z wykładów, zapamiętywaniu, rozumieniu poleceń złożonych, instrukcji

2. Objawy zaburzeń funkcji wzrokowo-przestrzennych, integracji percepcyjno-motorycznej i lateralizacji

• Trudności z zapamiętywaniem liter alfabetu, mylenie liter podobnych kształtem: l-t-ł.
• Mylenie liter zbliżonych kształtem, lecz inaczej ułożonych w przestrzeni: b-d-g-p, w-m
• Opuszczanie drobnych elementów graficznych liter: kropki, kreski
• Nieprawidłowe trzymanie przyborów do pisania
• Błędy w przepisywaniu i pisaniu z pamięci
• Niekształtne litery, nieprawidłowe łączenia - obniżona czytelność pisma
• Nieumiejętność zagospodarowania przestrzeni kartki

3. Formy, metody i sposoby dostosowywania wymagań edukacyjnych

• Dawać więcej czasu na czytanie tekstów, poleceń, instrukcji, szczególnie podczas samodzielnej pracy lub sprawdzianów, w miarę potrzeby pomagać w ich odczytaniu
• Nie należy wymagać, by uczeń czytał głośno przy klasie nowy tekst, wskazywać wybrane fragmenty dłuższych tekstów do opracowania w domu i na nich sprawdzać technikę czytania
• Jeśli to możliwe – sprawdziany i kartkówki przygotowywać w formie testów
• Czytanie lektur szkolnych lub innych opracowań rozłożyć w czasie, pozwalać na korzystanie z książek „mówionych”
• Raczej nie angażować do konkursów czytania
• Uwzględniać trudności w rozumieniu treści, szczególnie podczas samodzielnej pracy z tekstem, dawać więcej czasu, instruować lub zalecać przeczytanie tekstu wcześniej w domu
• Częściej sprawdzać zeszyty szkolne ucznia, ustalić sposób poprawy błędów, czuwać nad wnikliwą ich poprawą, oceniać poprawność i sposób wykonania prac
• Dać uczniowi czas na przygotowanie się do pisania dyktanda poprzez podanie mu trudniejszych wyrazów, a nawet wybranych zdań, które wystąpią w dyktandzie; można też dawać teksty z lukami lub pisanie z pamięci
• Dyktanda sprawdzające można organizować indywidualnie
• Błędów nie omawiać wobec całej klasy
• W przypadku trudności w redagowaniu wypowiedzi pisemnych uczyć tworzenia schematów pracy, planowania kompozycji wypowiedzi (wstęp, rozwinięcie, zakończenie)
• Pomagać w doborze argumentów, jak również odpowiednich wyrażeń i zwrotów
• Nie obniżać ocen za błędy ortograficzne i graficzne w wypracowaniach.
• Podać uczniom jasne kryteria oceny prac pisemnych (wiedza, dobór argumentów, logika wywodu, treść, styl, kompozycja itd.)
• Dawać więcej czasu na prace pisemne, sprawdzać, czy uczeń skończył notatkę z lekcji, w razie potrzeby skracać długość notatek
• W przypadku trudności z odczytaniem pracy odpytać ucznia ustnie
• Pozwalać na wykonywanie prac na komputerze
• Usprawniać zaburzone funkcje – zajęcia korekcyjno-kompensacyjne

4. Symptomy trudności w zakresie nauczania języka polskiego w przypadku inteligencji niższej niż przeciętna:

• Słabe oceny pomimo starań i wysiłków ucznia
• Trudności w czytaniu i pisaniu (trudności z kojarzeniem określonych dźwięków (głosek) z odpowiadającymi im symbolami (literami)
• Trudności w rozumieniu czytanych treści
• Trudności w samodzielnym wypowiadaniu się, formułowaniu wniosków i sądów, w uogólnianiu, myśleniu symbolicznym (abstrakcyjnym)
• Niski poziom rozwoju słowno-pojęciowego (odpowiada wcześniejsze fazie rozwoju)
• Słaba umiejętność stosowania konwencjonalnych sposobów zapamiętywania
• Duże problemy z przywoływaniem z pamięci odległych partii materiału (słaba pamięć długotrwała, operacyjna)
• Trudności z selekcją i wychwyceniem myśli przewodniej w długich tekstach
• Wolne tempo procesów umysłowych i działania

5. Dostosowywanie wymagań edukacyjnych do potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych uczniów z inteligencją niższą niż przeciętna

• Zmniejszenie ilości, stopnia trudności i obszerności zadań
• Dzielenie materiału na mniejsze partie, wyznaczanie czasu na ich opanowanie i odpytywanie
• Wydłużanie czasu na odpowiedź, przeczytanie lektury
• Wprowadzanie dodatkowych środków dydaktycznych np. ilustracje, ruchomy alfabet.
• Odwoływanie się do znanych sytuacji z życia codziennego
• Formułowanie pytań w formie zdań o prostej konstrukcji powołujących się na ilustrujące przykłady
• Częste podchodzenie do ucznia w trakcie samodzielnej pracy w celu udzielania dodatkowej pomocy, wyjaśnień