Opublikowano: styczeń 2013

Organizacja grup mieszanych w przedszkolu

Opracowała: Agnieszka Sakowicz, dyrektor przedszkola niepublicznego

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. z 2001 r. Nr 61 poz. 624 ze zm.).

Jednym z ważniejszych czynników decydujących o specyfice działania konkretnego przedszkola (zarówno publicznego, jak i niepublicznego) jest sposób organizacji pracy oddziału. Jakimi kryteriami kieruje się dyrektor, tworząc daną grupę? Pominiemy w tym miejscu wszystkie nieetyczne wyznaczniki, takie jak pochodzenie, status majątkowy, szczególne uzdolnienia (w kontekście deprecjacji dzieci z trudnościami), a skupimy się na tradycyjnym w polskiej edukacji kryterium: wieku przedszkolaka.

W § 5 art. 1 załącznika nr 1 do Rozporządzenia z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół czytamy, że „podstawową jednostką organizacyjną przedszkola jest oddział obejmujący dzieci w zbliżonym wieku, z uwzględnieniem ich potrzeb, zainteresowań, uzdolnień, rodzaju i stopnia niepełnosprawności”.

W praktyce oznacza to, że tworzy się przede wszystkim grupy rówieśnicze – zarówno w placówkach publicznych, jak i niepublicznych. Powoli można jednak zaobserwować trend (szczególnie w prywatnych przedszkolach) tworzenia grup różnowiekowych – nawet nie w zbliżonym wieku. Różnica między najmłodszym a najstarszym dzieckiem w zespole sięga czasem nawet trzech lat (szczególnie w placówkach montessoriańskich). Dzieje się tak zwłaszcza w tych przedszkolach, gdzie z założenia korzysta się z metodyki innej niż tradycyjna (m.in. montessoriańskich, waldorfskich, daltońskich). Jakie są zalety takiego rozwiązania, a jakie można dostrzec zagrożenia?

Najważniejsze cele tworzenia grupy mieszanej

Grupę mieszaną tworzy się z dzieci w różnym wieku, czyli – zgodnie z obecnym prawem – mogą się w niej znaleźć przedszkolaki mające od dwóch i pół do sześciu lat (by można było mówić o grupie różnowiekowej, różnica wieku musi wynosić minimum rok). Zwolennicy tego rozwiązania twierdzą, że taka grupa odzwierciedla naturalne środowisko rodzinno-sąsiedzkie. Edukacja i wychowanie w grupie rówieśniczej to tworzenie sytuacji sztucznej, absolutnie niezwiązanej z realiami funkcjonowania społeczeństwa. Głównym celem działań nauczyciela staje się wówczas osiąganie wskazań tzw. normy wiekowej zamiast wychodzenia naprzeciw indywidualnym potrzebom podopiecznego i wsłuchania się w jego niepowtarzalny rytm rozwojowy. Dużą wagę przywiązuje się do nawiązywania relacji koleżeńskich, gdzie starsi są ekspertami wspierającymi młodszych (dzieci uczą się od siebie nawzajem).