Prowadzenie przedszkola niepublicznego o uprawnieniach placówki publicznej

OPUBLIKOWANO: LIPIEC 2014

Opracowała: Diana Kaczorek, prawnik, legislator, pracownik administracji publicznej

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977 ze zm.),
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. z 2013 r. poz. 1207),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 4 marca 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków udzielania i cofania zezwolenia na założenie szkoły lub placówki publicznej przez osobę prawną lub osobę fizyczną (Dz.U. z 2004 r. Nr 46 poz. 438 ze zm.),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. z 2001 r. Nr 61 poz. 624 ze zm.),
Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 591 ze zm.),

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.),
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz.U. z 2011 r. Nr 139 poz. 814 ze zm.).

Przedszkole, jeśli jest prowadzone przez podmiot inny niż gmina, może posiadać status placówki publicznej bądź niepublicznej. Przedszkole publiczne musi spełniać więcej wymagań formalnych stawianych przez ustawodawcę, do których zalicza się m.in.:

realizację programów wychowania przedszkolnego uwzględniających podstawę programową wychowania przedszkolnego,
konieczność zapewnienia bezpłatnego nauczania i wychowania w czasie nie krótszym niż pięć godzin dziennie,
prowadzenie rekrutacji dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności,
zatrudnienie nauczycieli z odpowiednimi kwalifikacjami.

Jedną z korzyści płynących z prowadzenia przedszkola publicznego przez podmiot niepubliczny jest gwarancja otrzymywania z budżetu gminy dotacji w większej wysokości w porównaniu z placówką niepubliczną. Przedszkola publiczne otrzymują bowiem na każdego wychowanka dotację w wysokości równej wydatkom bieżącym przewidzianym na jednego ucznia w przedszkolach publicznych prowadzonych przez gminę, pomniejszonym o opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz za wyżywienie, stanowiące dochody budżetu gminy, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego (na wychowanka w innej niż przedszkole formie wychowania przedszkolnego – w wysokości nie niższej niż 50 proc. wydatków bieżących przewidzianych na jednego ucznia w przedszkolu publicznym prowadzonym przez gminę, pomniejszonych o opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz za wyżywienie, stanowiące dochody budżetu gminy, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez gminę). Z kolei niepubliczne placówki przedszkolne otrzymują na każdego wychowanka dotację w wysokości nie niższej niż 75 proc. ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego (na wychowanka w innej niż przedszkole formie wychowania przedszkolnego – w wysokości nie niższej niż 40 proc., a na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez gminę).

W niniejszym artykule omówione zostaną wymagania, jakie musi spełnić przedszkole, aby uzyskać uprawnienia placówki publicznej. Przedstawiony zostanie także tryb przyznawania i cofania takich uprawnień oraz sposób odwoływania się od decyzji cofającej uprawnienia.

Przedszkole publiczne

Decyzja o prowadzeniu przez podmiot niepubliczny przedszkola publicznego należy do tego podmiotu i jest zależna od spełnienia przez niego przesłanek umożliwiających prowadzenie przedszkola o takim statusie prawnym.

Zgodnie z art. 6 Ustawy o systemie oświaty przedszkolem publicznym jest przedszkole, które:

realizuje programy wychowania przedszkolnego uwzględniające podstawę programową wychowania przedszkolnego,
zapewnia bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie ustalonym przez organ prowadzący, nie krótszym niż pięć godzin dziennie,
przeprowadza rekrutację dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności,
zatrudnia nauczycieli mających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach.

Od 1 września 2013 r. wprowadzono wymóg, aby czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki w przedszkolu publicznym prowadzonym przez organ prowadzący inny niż gmina nie był krótszy niż czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki ustalony przez radę gminy dla publicznych przedszkoli prowadzonych przez gminę.

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego opisuje proces wspomagania rozwoju i edukacji dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym. Zgodnie z jej założeniami przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych oraz inne formy wychowania przedszkolnego w równej mierze powinny pełnić funkcje opiekuńcze, wychowawcze i kształcące, a także zapewniać dzieciom możliwość wspólnej zabawy i nauki w warunkach bezpiecznych, przyjaznych i dostosowanych do ich potrzeb rozwojowych. Została ona opisana w załączniku do Rozporządzenia w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Podstawa określa cele wychowania przedszkolnego oraz zalecane warunki i sposób ich realizacji, w tym proporcje zagospodarowania czasu przebywania dzieci w przedszkolu, prowadzenie obserwacji pedagogicznych, kształtowanie świadomości zdrowotnej dzieci oraz nawyków dbania o własne zdrowie, a także sposób współpracy przedszkola z rodzicami.

Rekrutacja dzieci

Na przedszkolu publicznym prowadzonym przez inną niż gmina osobę prawną lub osobę fizyczną ciąży obowiązek przeprowadzania rekrutacji dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności. W tym zakresie należy wskazać na następujące elementy:

prawo dziecka do korzystania z wychowania przedszkolnego w przedszkolu lub innej formie wychowania przedszkolnego odnoszące się do wszystkich dzieci zamieszkałych na obszarze danej wspólnoty samorządowej,
obowiązek nałożony na gminę, aby zapewniła ona możliwość realizacji tego uprawnienia.

Trzeba przy tym zaznaczyć, że pełna realizacja tych praw i obowiązków będzie możliwa od 1 września 2017 r., kiedy z uprawnienia będą mogły skorzystać zarówno trzy-, jak i czterolatki. Do tego czasu (od 1 września 2015 r.) z prawa tego skorzystają dzieci czteroletnie. Wraz z wprowadzeniem tego uprawnienia gmina będzie mogła wskazać zarówno publiczne przedszkole, które sama prowadzi, jak i przedszkole publiczne prowadzone przez inny organ jako to, w którym dziecko skorzysta z wychowania przedszkolnego.