Jak zaplanować i zorganizować pracę z dziećmi w grupie pięcio- i sześciolatków?

W obliczu zmian dotyczących edukacji małych dzieci oraz w związku z nową podstawą programową warto zastanowić się nad organizowaniem pracy w grupach mieszanych, czyli takich, w których mamy dzieci i pięcio-, i sześcioletnie. Taka sytuacja wymaga od nauczyciela zaplanowania działań dydaktycznych i wychowawczych w taki sposób, aby obie grupy wiekowe na tym korzystały. W obecnej sytuacji – wprowadzania reformy edukacji – uważam za konieczne poinformowanie o dokonujących się zmianach rodziców oraz przedstawienie im nowej podstawy programowej na pierwszym zebraniu na początku roku szkolnego. Rodzice dzieci młodszych (pięcioletnich) muszą być świadomi faktu, iż będą musieli podjąć decyzję o posłaniu dziecka do szkoły lub pozostawieniu go w przedszkolu (mają taką możliwość do 2012 roku). Przedstawmy też rodzicom program nauczania, z którego będziemy korzystać w ciągu roku szkolnego oraz inne programy – własne, autorskie, jeżeli funkcjonują na terenie placówki. Zachęcajmy rodziców do współudziału w ich realizacji. Zapowiedzmy obserwację dzieci podczas zajęć dydaktycznych i zabaw, w kontaktach z rówieśnikami.

Po dokonaniu wstępnej wnikliwej obserwacji każdego dziecka przez pierwsze dwa miesiące roku przedszkolnego – wrzesień i październik (obserwacji dokonywanej przy pomocy odpowiednich narzędzi badawczych – arkuszy dostosowanych do grup wiekowych), nauczyciel powinien zorientować się, jaki poziom umiejętności przewidzianych dla określonych grup wiekowych prezentują poszczególne dzieci starsze i młodsze. Po dokonaniu analizy obserwacji spotykamy się z rodzicami dzieci – grupowo i indywidualne. Na zebraniu ogólnym przedstawiamy wyniki obserwacji dotyczące całej grupy, natomiast indywidualnie omawiamy z rodzicami szczegółowe wyniki obserwacji ich dziecka, zwłaszcza jeśli jesteśmy zaniepokojeni jego zachowaniem lub zbyt niskim poziomem rozwoju określonych umiejętności; trzeba informować rodziców także o zdolnościach, jakie przejawia dziecko, i ewentualnie wskazać możliwości ich rozwijania. Analiza obserwacji i rozmowy z rodzicami mają doprowadzić do ustalenia planu pracy grupowej i indywidualnej – z poszczególnymi dziećmi. Doradzam też ustalenie stałych godzin indywidualnych konsultacji dla rodziców, podczas których możemy na bieżąco informować o postępach dziecka, wymieniać się spostrzeżeniami, wybrać wspólny plan działania w celu usunięcia ewentualnych trudności. Nauczyciel powinien służyć rodzicom radą, proponować konkretną pomoc w postaci kontaktów ze specjalistami i ćwiczeń do pracy z dzieckiem w domu.

Po zatwierdzeniu przez radę pedagogiczną wniosków ze wstępnej obserwacji nauczyciel ustala plan działania, w którym uwzględnia działania wobec grupy i konkretnych dzieci, wymagających wspomagania w kształtowaniu określonych umiejętności. Od tego momentu obejmuje się pracą indywidualną, systematyczną, przez kilka dni w tygodniu te dzieci, które wymagają pomocy. Po przedstawieniu rodzicom dzieci młodszych wyników obserwacji możemy spodziewać się konkretyzacji oczekiwań; bardzo często w tym momencie rodzice formułują wobec nas oczekiwania dotyczące przygotowania pięciolatków do szkoły na równi ze starszymi dziećmi. W tym momencie nauczyciel powinien przypomnieć rodzicowi kolejną ważną zasadę: decyzję o posłaniu do szkoły powinno się podjąć po konsultacji z nauczycielem w momencie zakończenia procesu obserwacji, tzn. na przełomie marca i kwietnia. Do tego czasu mogą bowiem nastąpić duże zmiany w zasobie wiedzy dziecka i rozwoju jego umiejętności.

Nauczyciel powinien pamiętać jednak, że ostateczna decyzja należy do rodziców dziecka, należy ją więc uszanować i postępować zgodnie ze wspólnymi ustaleniami.