OPUBLIKOWANO: LUTY 2012

ZAKTUALIZOWANO: LISTOPAD 2014

Rozwiązanie stosunku pracy nawiązanego na podstawie mianowania nauczycieli w placówkach publicznych

Opracowała: Karolina Król-Komarnicka, kierownik działu kadr i płac w państwowej instytucji

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
• Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159),
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (Dz.U. z 1996 r. Nr 69 poz. 332 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych (Dz.U. z 1992 r. Nr 36 poz. 155 ze zm.),
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502),
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz.U. z 1996 r. Nr 60 poz. 282 ze zm.),
• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.),
• Ustawa z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1144).

Ochrona stosunku pracy nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania w placówkach publicznych jest dość szczególna, gdyż przepisy Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela ściśle i wyczerpująco określają sytuację, kiedy dyrektor placówki czy nauczyciel może ten stosunek rozwiązać. Najczęściej stosunek pracy nauczycieli mianowanych rozwiązuje się za uprzednim wypowiedzeniem, a większość przepisów wskazuje, że zakończenie stosunku pracy winno nastąpić z końcem roku szkolnego, co powoduje, że oświadczenie o wypowiedzeniu dyrektor powinien złożyć na trzy miesiące przed planowanym rozwiązaniem stosunku pracy, czyli w maju.

Niniejszy artykuł ma na celu pokazanie, kiedy i na jakich zasadach można rozwiązać stosunek o pracę z nauczycielami zatrudnionymi na podstawie mianowania, aby nie narazić się na ewentualne spory sądowe z powodu niezgodnego z prawem rozwiązania aktu mianowania.

Sytuacje, w których można rozwiązać stosunek pracy na podstawie mianowania

Dla nauczycieli mianowanych bądź dyplomowanych zatrudnionych na podstawie mianowania kluczowe znaczenie ma art. 23 KN, gdzie w ust. 1 w pkt 1–3 oraz 5–6 zostały wyczerpująco uregulowane sytuacje, w których stosunek pracy może ulec rozwiązaniu:

• na wniosek nauczyciela,
• w razie czasowej niezdolności nauczyciela do pracy spowodowanej chorobą, jeżeli okres tej niezdolności przekracza 182 dni,
• w razie orzeczenia przez lekarza przeprowadzającego badanie okresowe lub kontrolne o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy,
• w razie uzyskania negatywnej oceny pracy dokonanej przez dyrektora szkoły w trybie i na zasadach określonych w art. 6a KN,
• w razie cofnięcia skierowania do nauczania religii w szkole na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

Szczególny przypadek rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem mianowanym przewiduje art. 70 KN. Szczegółowo ten sposób rozwiązania stosunku pracy zostanie opisany poniżej.

Należy podkreślić, iż wszystkie wymienione powyżej przypadki mają charakter obligatoryjny, tzn. dyrektor powinien rozwiązać stosunek pracy z pracownikiem mianowanym, jeżeli zaistnieje któraś z przyczyn określonych w przywołanych powyżej przepisach.

Karta nauczyciela przewiduje także sytuacje, w których rozwiązanie stosunku pracy ma charakter fakultatywny. Zgodnie z art. 23 ust. 4 KN, może ono nastąpić:

• na mocy porozumienia stron – w każdym czasie,
• w razie nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się nauczyciela na badanie okresowe lub kontrolne – z końcem miesiąca, w którym dyrektor otrzyma o tym informację.

Rozwiązanie stosunku pracy na wniosek nauczyciela – art. 23 ust. 1 pkt 1 KN

Rozwiązanie stosunku pracy na wniosek nauczyciela następuje z końcem roku szkolnego, po uprzednim złożeniu przez nauczyciela trzymiesięcznego wypowiedzenia (art. 23 ust. 2 pkt 1 KN). Nauczyciel powinien więc złożyć wniosek o rozwiązanie stosunku pracy w maju, aby zakończenie okresu wypowiedzenia nastąpiło 31 sierpnia. Rozwiązanie stosunku pracy z końcem roku szkolnego nie dotyczy nauczyciela szkoły, w której w organizacji pracy nie przewidziano ferii szkolnych (art. 23 ust. 3 KN).

Wniosek powinien być złożony na piśmie, dla celów dowodowych. Nauczyciel nie ma obowiązku podawania przyczyny, dla której chce rozwiązać stosunek pracy. Treść art. 23 ust. 1 KN wyklucza możliwość nieprzyjęcia przez pracodawcę wniosku złożonego przez nauczyciela bądź uzależnienia jego przyjęcia od spełnienia przez nauczyciela niesprecyzowanych w Ustawie warunków. Świadczy o tym zwrot, iż stosunek pracy w razie złożenia wniosku „ulega rozwiązaniu”. Złożenie przez nauczyciela wniosku w sprawie rozwiązania stosunku pracy należy traktować jako czynność tożsamą z wypowiedzeniem stosunku pracy. Po upływie okresu wypowiedzenia stosunek pracy ulegnie rozwiązaniu.

Rozwiązanie stosunku pracy w razie czasowej niezdolności nauczyciela do pracy spowodowanej chorobą, jeżeli okres tej niezdolności przekracza 182 dni – art. 23 ust. 1 pkt 2 KN

W sytuacji, gdy niezdolność do pracy nauczyciela, zatrudnionego na podstawie mianowania, przekroczy 182 dni, dyrektor szkoły rozwiązuje z nim stosunek pracy z końcem miesiąca, w którym upływa okres czasowej niezdolności do pracy nauczyciela (art. 23 ust. 2 pkt 2 KN), np. jeżeli 10 stycznia 2012 r. upływa 182-dniowy okres czasowej niezdolności do pracy nauczyciela i nauczyciel jest nadal niezdolny do pracy – to umowę rozwiązuje się 31 stycznia 2012 r.

Do okresu niezdolności do pracy wlicza się przerwy obejmujące dni, w których w szkole nie odbywają się zajęcia, czyli:

• ferii szkolnych,
• dni wolnych od pracy w szkole,
• przerw świątecznych,
• świąt.

Tak więc do okresu niezdolności wlicza się wszystkie dni niezdolności potwierdzone zaświadczeniem lekarskim. W szczególnie uzasadnionych wypadkach okres nieobecności w pracy może być przedłużony o kolejne 12 miesięcy, o ile nauczyciel uzyska prawo do świadczenia rehabilitacyjnego (zgodnie z art. 18 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa) lub zostanie mu udzielony urlop dla poratowania zdrowia (art. 73 KN). W myśl art. 18 ust.1 i 2 Ustawy