Diagnoza zainteresowań dzieci w przedszkolu

Opracowała: Anna Stróżyk, pedagog, nauczyciel wspomagający w przedszkolu integracyjnym, trener grupy edukacyjnej

Zabawa jako źródło rozwoju i zainteresowań

Zabawa jest główną formą aktywności przedszkolaków. Traktowana jako naturalny przywilej dzieciństwa, traci na znaczeniu podczas konfrontacji z nauką szkolną. To tradycyjne podejście przyczynia się do utożsamiania zabawy z brakiem zajęć bądź z niewykorzystanym odpowiednio czasem wychowawczo-edukacyjnym. Tymczasem nie istnieje bardziej mylny pogląd na temat zabawy niż ten, który odbiera jej wszystkie rozwojowe aspekty. To dzięki niej późniejszy uczeń posiada na tyle rozbudowaną sferę wewnętrznych zasobów, by stawiać czoła pojawiającym się przed nim wyzwaniom. Podczas zabawy przedszkolak nie tylko lepiej poznaje siebie i swoje możliwości, lecz także w bezpieczny dla siebie sposób nabiera życiowego doświadczenia, ćwicząc niejako szereg sytuacji mających swoje odzwierciedlenie w realnym życiu.

Dzięki zabawie dziecko:

• zdobywa informacje o świecie,
• nabywa kompetencji społecznych,
• uczy się wzorców zachowań oraz ich konsekwencji,
• ćwiczy kreatywność oraz rozwija wyobraźnię.

Wszystkie te elementy prowadzą do rozwoju dziecka oraz kreowania jego charakteru. Ponadto, oferując szeroki zakres interakcji rówieśniczych, zabawy uczą rozumienia siebie i innych zarówno w zakresie uczuć, jak i zachowań. Naśladowanie rówieśników, a także obieranie sobie konkretnych wzorców prowadzi do poznania własnego „ja”.

Zainteresowania bowiem, choć niektóre rodzą się już w dzieciństwie, dojrzewają wraz z dzieckiem, które poprzez autokonfrontację decyduje, za którymi z nich pragnie podążyć. To wypadkowa rozwoju, jaką warto dostrzec, lecz w sposób wysoce empatyczny, by nie przeobrazić jej w konieczność lub – co gorsza – obowiązek.   

Diagnozując zainteresowania przedszkolaka, należy zwrócić uwagę na:

• • rodzaj aktywności dziecka podczas prowadzonych zabaw,
  • predyspozycje fizyczne i psychiczne dotyczące obranego przez dziecko działania,
  • poziom zaangażowania w wybraną czynność twórczą,
  • częstotliwość podejmowania omawianej czynności,
  • marzenia i pragnienia dziecka dotyczące postrzegania własnej osoby,
  • poziom wykonywania wybranego działania (w porównaniu z normą tworzoną przez resztę dzieci w tym samym wieku).

Zdolność mierzona w…?

Jak zatem określić, czy dane dziecko ma do czegoś predyspozycję? Jaką skalą posłużyć się

i jakich użyć środków, by rozpoznanie pedagogów było rzetelne? Najlepsze rozwiązania w tej materii cechuje nieinwazyjność. Warto dostrzegać umiejętności wychowanków, stosując zachętę jako rodzaj nagrody i sposób zmotywowania przedszkolaka do dalszej pracy. Nigdy natomiast nie należy wyolbrzymiać zakresu uzdolnień bądź zmuszać malca do jakichkolwiek działań. Również w przypadkach, w których rzeczywiście pretenduje on do miana „genialnego dziecka”. Każda forma przymusu w tej materii jest aktem agresji ze strony dorosłego. Atak ten nie zawsze ma wymiar fizyczny, zakamuflowany poprzez troskę, bywa zwykłą manipulacją.

Nieinwazyjne metody diagnozowania uzdolnień dzieci: