STAN PRAWNY: CZERWIEC 2011

Finanse żłobka oraz źródła ich pozyskiwania

Opracowała: Diana Kaczorek, prawnik, legislator, pracownik administracji publicznej

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz.U. z 2011 r. Nr 45 poz. 235),
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. 2010 r. Nr 234 poz. 1536).

Ustawodawca przewidział odmienne sposoby finansowania żłobków publicznych i niepublicznych.

Finansowanie żłobków niepublicznych

Finansowanie przez rodziców

Do zadań żłobka należy zapewnienie dziecku opieki. Ponadto placówka ta, na podstawie art. 22 Ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, zapewnia swoim podopiecznym wyżywienie. Za opiekę nad dzieckiem oraz za wyżywienie opłatę ponoszą rodzice – obowiązek ten wynika wprost z Ustawy i został sformułowany w art. 23. W żłobku istnieje też możliwość sprawowania opieki nad dzieckiem w wymiarze wydłużonym na wniosek rodzica, za którą rodzic ponosi opłatę dodatkową (art. 12 ust. 3 Ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3). Przy sprawowaniu opieki w takim wymiarze należy jednak zwrócić uwagę na 2 istotne elementy: opieka ta wymaga wyraźnego wniosku rodzica i jest możliwa, jeśli zaistnieją uzasadniające ją, szczególne okoliczności.

Prawo do ustalenia zarówno opłaty za pobyt, za wyżywienie, jak i opłaty za pobyt dziecka w żłobku w wymiarze wydłużonym na wniosek rodziców wspomniana Ustawa przyznaje podmiotowi prowadzącemu żłobek. Art. 58 ust. 2 Ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 stanowi bowiem: „W przypadku utworzenia żłobka lub klubu dziecięcego przez podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 i 3 [chodzi o osoby fizyczne oraz – inne niż gmina – osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej] wysokość opłat określa podmiot, który utworzył żłobek lub klub dziecięcy”. Ustawa nie wprowadza żadnych ograniczeń w zakresie określania zarówno opłaty za pobyt, dodatkowej opłaty za pobyt w wymiarze wydłużonym na wniosek rodziców, jaki i opłaty za wyżywienie. Oznacza to, że podmiot tworzący żłobek ma pełną swobodę w zakresie ustalania wysokości tych opłat.

Ustalenie opłat na zbyt wysokim poziomie może jednak spowodować, że oferta placówki przestanie być atrakcyjna na rynku. Na konkurencyjność będzie mieć również wpływ powstawanie innych żłobków w okolicy. Przy ustalaniu opłat ważne będą ponadto uwarunkowania lokalne, w tym poziom życia mieszkańców w miejscu, w którym działa żłobek. Poza tym warto pamiętać, że o korzystaniu z usług żłobka ostatecznie decydują rodzice, z którymi żłobek zawiera umowę, a ta – ze swej istoty – wymaga konsensusu osiągniętego przez jej strony, również w zakresie zobowiązań finansowych i ich wysokości.

Inne źródła dochodów

Innym źródłem pozyskiwania środków finansowych na działalność żłobka są dotacje udzielane z budżetu gminy. Zgodnie z art. 60