OPUBLIKOWANO: 10 WRZEŚNIA 2015

Edukacja na wypadek ataku terrorystycznego

Opracowała: Małgorzata Celuch, wicedyrektorka w zespole szkół, nauczycielka matematyki i informatyki z wieloletnim stażem pracy

Ryzyko uczestniczenia w ataku terrorystycznym niebezpiecznie wzrasta. Dotyczy to także krajów europejskich, o czym już mieliśmy okazję się przekonać. Organizując akcje terrorystyczne, zamachowcy wybierają miejsca stanowiące duże skupiska ludzkie, co oznacza, że szkoły są miejscami zagrożonymi takim atakiem. Dodatkowo krzywda niewinnych dzieci wywołuje większe wrażenie, wzbudza silniejsze emocje, a celem terrorystów jest właśnie jak największy rozgłos związany ze zorganizowanym atakiem, wyrządzenie jak największej krzywdy w atakowanym kraju. W związku z tym wszyscy powinniśmy mieć świadomość, że szkoły są miejscami zagrożonymi atakiem terrorystycznym. Nie mamy możliwości powstrzymania zamachowca w jego zamiarach, nie jesteśmy zdolni przewidzieć czasu i miejsca ataku, ale możemy, a nawet powinniśmy przygotować na taką sytuację siebie i uczniów, aby zminimalizować skutki ataku.

Działania Ministerstwa Spraw Wewnętrznych

W ostatnich miesiącach pewne działania w tej kwestii podjęło Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Na oficjalnej stronie internetowej MSW pojawił się artykuł wraz z dołączonym materiałem wideo i poradnikami, które mają przygotować na potencjalny atak terrorystyczny. Materiały te będą udostępniane podczas szkoleń dla dyrektorów szkół i nauczycieli. Wzmocnienie wiedzy społeczeństwa o zagrożeniach terrorystycznych to jedno z głównych założeń „Narodowego Programu Antyterrorystycznego na lata 2015–2019”.

Profilaktyka i edukacja

W zakresie działań w sytuacji ataku terrorystycznego można wyróżnić kilka zagadnień:

• profilaktyka, czyli próba zabezpieczenia szkoły oraz zauważenia symptomów wystąpienia zagrożenia terrorystycznego,
• podejmowanie działań mających na celu zmniejszenie skutków ataku w sytuacji jego wystąpienia,
• podział zadań pomiędzy pracowników szkoły na wypadek wystąpienia zagrożenia,
• rozpowszechnienie wiedzy na temat tego, w jaki sposób i kogo powiadomić o mającym miejsce ataku terrorystycznym.

Profilaktyka powinna rozpocząć się na etapie właściwego zabezpieczenia budynku szkolnego przed możliwością wtargnięcia na teren szkoły osoby niepowołanej. Drzwi wejściowe powinny być zamknięte, a osoba chcąca wejść do szkoły powinna zostać wylegitymowana lub zaczekać na zejście do niej osoby, do której przybyła. Należy też zabezpieczyć wszystkie dodatkowe wejścia do szkoły, aby nie stanowiły możliwości dostania się do szkoły intruza. Przed zajęciami oraz podczas przerw przy wejściu do szkoły powinny być pełnione dyżury nauczycieli czuwających nie tylko nad właściwym zachowaniem uczniów, ale także nad uniemożliwieniem wejścia do szkoły osobom nieupoważnionym.

Ponadto żadne pomieszczenia służbowe ani sale lekcyjne nie powinny pozostawać otwarte bez nadzoru, aby uniemożliwić ewentualne wejście do nich czy pozostawienie w nich czegoś zagrażającego bezpieczeństwu, np. ładunku wybuchowego. Należy także dokonywać wyrywkowych kontroli takich miejsc, jak ubikacje, piwnice i inne (np. rzadziej używane) w celu ujawnienia osób podejrzanych lub pozostawionych przez nich niezidentyfikowanych pakunków.

W sytuacji zagrożenia bezcenna może okazać się znajomość wyjść ewakuacyjnych, sygnałów ostrzegania i alarmowania, umiejętność sprawnego opuszczania budynku i znajomość właściwego zachowania w takich sytuacjach. Cel ten można osiągnąć, przeprowadzając szkolenie dla uczniów i pracowników w zakresie pożądanych zachowań podczas ataku terrorystycznego oraz systematyczne treningi ewakuacyjne (obowiązkowo raz w roku do 30 listopada).

Bardzo trudno ustrzec się przed atakiem terrorystycznym, a nawet zauważyć jego symptomy. Jeśli takie sygnały wystąpią, to są

one trudno dostrzegalne. Trzeba więc zwracać uwagę na to, co dzieje się w najbliższym otoczeniu, szczególnie przy wejściu do szkoły i starać się zauważyć wszelkie sytuacje nietypowe, niecodzienne, osoby niezwiązane ze szkołą, obce, wyglądające podejrzanie. Jeśli ktokolwiek zauważy coś niepokojącego, powinien powiadomić lub przekazać powiadomienie dyrektorowi szkoły.

Zainteresowania i uwagi wymagają:

• rzucające się w oczy lub nietypowe zachowania (osoby zachowujące się nerwowo, chaotycznie lub osoby, które weszły do szkoły z pakunkiem i opuściły ją bez niego),
• pozostawione bez opieki przedmioty, np. paczki, pakunki, zawiniątka, teczki, plecaki,
• osoby wyglądające jak obcokrajowcy,