OPUBLIKOWANO: CZERWIEC 2011

ZAKTUALIZOWANO: LISTOPAD 2014

Sytuacje kryzysowe w przedszkolu

Opracował: Patryk Kuzior, prawnik

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.),
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. Nr 6 poz. 69 ze zm.),
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz.U. z 1984 r. Nr 5 poz. 24 ze zm.),
• Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 782 ze zm.).

Zarządzanie kryzysowe, a więc cały zespół działań na wypadek zaistnienia takiego zbiegu zdarzeń, okoliczności czy zachowań, które zakłócają normalny tryb funkcjonowania instytucji (sytuacja kryzysowa), nie może być obce kadrze kierującej żadnej z instytucji publicznych. Zdolność do podjęcia odpowiednich działań w sytuacji kryzysowej i zapobieżenie negatywnym jej następstwom nabiera zaś szczególnego znaczenia w instytucjach, które udzielając świadczeń określonym odbiorcom, biorą także odpowiedzialność za ich bezpieczeństwo.

Nie może ulegać wątpliwości, że zapewnienie bezpieczeństwa wychowankom przedszkola, niezależnie od sytuacji, jest istotnym obowiązkiem dyrektora przedszkola, a także podległych mu nauczycieli, którzy na co dzień realizują funkcje opiekuńcze i wychowawcze tej jednostki. Wskazać tutaj można choćby na art. 39 ust. 5a Ustawy o systemie oświaty, zgodnie z którym dyrektor przedszkola wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa wychowankom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez przedszkole, jak i na art. 6 pkt 1 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, stosownie do którego nauczyciele zobowiązani są rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami przedszkola: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa dzieciom w czasie zajęć organizowanych przez przedszkole.

Wagę tychże obowiązków podkreśla to, że w sytuacji zaniedbań, które mogłyby spowodować uszczerbek na zdrowiu lub zagrożenie życia dziecka znajdującego się pod opieką przedszkola, osoba winna musi liczyć się z daleko idącymi konsekwencjami prawnymi, w tym nawet z możliwością poniesienia odpowiedzialności karnej, co równoznaczne jest dla nauczyciela w zasadzie ze „śmiercią zawodową” (prawomocne skazanie za przestępstwo popełnione umyślnie skutkuje wygaśnięciem stosunku pracy nauczyciela).

Podstawowym aktem regulującym kwestie zapewnienia bezpieczeństwa w placówkach oświatowych, zarówno w trakcie normalnego ich funkcjonowania, jak i w sytuacjach kryzysowych, jest Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Akt ten – w ślad za cytowanym już przepisem Ustawy o systemie oświaty – ponownie podkreśla wiodącą rolę dyrektora w kwestii zapewnienia bezpiecznych warunków pobytu w przedszkolu, uszczegóławiając jednocześnie, na czym ma polegać realizacja tych obowiązków. Już na wstępie trzeba jednak zaznaczyć, że akt ten ma charakter ramowy i ogranicza się do uregulowania najważniejszych kwestii. Różnorodność natomiast sytuacji i zdarzeń, które mogą zakłócić normalne funkcjonowanie przedszkola i zagrozić bezpieczeństwu dzieci i pracowników, nie pozwala na stworzenie norm właściwego działania na każdy wypadek. Wiele kwestii zależeć zatem może od lokalnych warunków funkcjonowania przedszkola i dlatego też podlega regulacji procedurami wewnętrznymi, bądź wymaga po prostu bieżącego, intuicyjnego wręcz reagowania dyktowanego zdrowym rozsądkiem przy uwzględnieniu zasady, że nigdy nie wolno ulegać panice.

Postępowanie w sytuacjach kryzysowych