OPUBLIKOWANO: KWIECIEŃ 2011

ZAKTUALIZOWANO: LISTOPAD 2014

Pomoc dziecku krzywdzonemu – obowiązki i możliwości dyrektora przedszkola

Opracowała: Joanna Pieczarka-Swadźba, prawnik

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101),
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r. Nr 88 poz. 553 ze zm.),
• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2005 r. Nr 180 poz. 1493 ze zm.),
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),

• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 182 ze zm.),

• Ustawa z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (Dz.U. z 2005 r. Nr 267 poz. 2259 ze zm.),
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 2006 r. w sprawie realizacji programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (Dz.U. z 2006 r. Nr 25 poz. 186 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. z 2001 r. Nr 61 poz. 624 ze zm.).

Jednym z zdań przedszkola jest wspieranie dziecka i zapewnienie mu optymalnych warunków rozwoju, a także rozpoznawanie jego możliwości i potrzeb. Zdarza się, że pracownicy przedszkola realizując te zadania zauważają, że dziecko jest zaniedbywane, krzywdzone lub głodne. Najczęściej to nauczyciel, pracując bezpośrednio z dzieckiem w grupie przedszkolnej, widzi pewne oznaki lub otrzymuje sygnały, że dziecko potrzebuje pomocy.

Dziecko ofiarą przemocy

W przedszkolu zdarza się, że nauczyciele bądź sam dyrektor podejrzewają, że dziecko jest krzywdzone fizycznie lub zaniedbywane. Do sygnałów świadczących o stosowaniu przemocy wobec dziecka należą między innymi:

• obrażenia fizyczne, w tym np.: pojawiające się u dziecka częste zasinienia, otarcia naskórka, urazy głowy, oparzenia, złamania kości,
• objawy psychosomatyczne, takie jak: częste bóle głowy lub brzucha, zaburzenia kontroli czynności fizjologicznych, spowolnienie lub zahamowanie rozwoju fizycznego, zaburzenia łaknienia,
• zaburzenia emocjonalne i zaburzenia zachowania, a w tym zaburzenia nastroju, zachowania agresywne i autoagresja, nadpobudliwość psychoruchowa, izolowanie się od grupy i zamykanie się w sobie, lęki i fobie.

Wymienione sygnały to jedynie przykłady, objawów takich jest bowiem bardzo wiele i zależą od rodzaju krzywdy, której doznaje dziecko. Niektóre z sygnałów mogą świadczyć nie o przemocy, a na przykład o chorobie, innych zaburzeniach lub mogą wynikać po prostu z naturalnej aktywności dziecka. Zatem, zanim w przedszkolu podjęte zostaną określone działania, należy bardzo uważnie przyjrzeć się dziecku, rozeznać sytuację, porozmawiać z nim, a także z jego opiekunem. Należy mieć jednak przy tym na uwadze, że jeżeli dziecko jest krzywdzone to ono samo i jego rodzic będą zaprzeczać lub udzielać wymijających odpowiedzi. Dlatego też, aby realnie pomóc nie można być obojętnym na widoczne sygnały mogące świadczyć o tym, że dziecku dzieje się krzywda, ale jednocześnie nie można działać zbyt pochopnie. Należy mieć świadomość, że w takich sytuacjach na kadrze placówek oświatowych spoczywają określone obowiązki wynikające z treści art. 572 Kodeksu postępowania cywilnego zgodnie, z którym:

„§ 1 Każdy, komu znane jest zdarzenie uzasadniające wszczęcie postępowania z urzędu, obowiązany jest zawiadomić o nim sąd opiekuńczy.