OPUBLIKOWANO: MARZEC 2011

ZAKTUALIZOWANO: LIPIEC 2013

Przedszkole pod kontrolą Państwowej Inspekcji Pracy

Joanna Pieczarka-Swadźba, prawnik

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 13 kwietnia 2001 r. o Państwowej Inspekcji Handlowej (t.j. Dz.U. z 2012 r. Nr  404 poz. 769 ze zm.),
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 ze zm.).

Jednym z organów mogących skontrolować przedszkole, jest Państwowa Inspekcja Pracy. Jest ona instytucją powołaną do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy. Kontrole przeprowadzają inspektorzy pracy w ramach prowadzonej na co dzień działalności kontrolnej i nadzorczej PIP, ale mogą one również być przeprowadzane w wyniku złożonych skarg. Inspekcja Pracy może dokonywać kontroli bez uprzedzenia. Przed rozpoczęciem kontroli inspektor pracy zobowiązany jest jednak do okazania legitymacji służbowej; powinien on także zgłosić swoją obecność pracodawcy lub jego przedstawicielowi, chyba że zgłoszenie to mogłoby mieć wpływ na wynik kontroli. Co do zasady nie ma ograniczeń ustawowych odnośnie liczby kontroli PIP przeprowadzanych w ciągu roku u danego pracodawcy. Ponadto, nawet jeśli kontrola jest przeprowadzana w następstwie złożonej skargi, to inspektorzy pracy zobowiązani są do nieujawniania takich informacji, chyba że składający skargę wyraził pisemną zgodę na podanie jego danych pracodawcy.

Cel i miejsce kontroli

Kontroli PIP podlega pracodawca, a przeprowadzana kontrola ma na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie przestrzegania prawa pracy, w tym legalności zatrudnienia oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Kontrolę przeprowadza się w siedzibie pracodawcy. Może być ona jednak przeprowadzana także w innych miejscach, gdzie wykonywane są zadania pracodawcy oraz w miejscu, gdzie przechowywana jest dokumentacja finansowa i kadrowa. W przypadku przedszkoli kontrola może zostać przeprowadzona w jednostkach obsługi ekonomiczno-administracyjnej oraz w innych miejscach zorganizowanych dla wspólnej obsługi w tym zakresie. Poszczególne czynności kontrolne mogą być również wykonywane w siedzibie Państwowej Inspekcji Pracy. Inspektor pracy zobowiązuje wówczas pracodawcę do stawienia się z niezbędnymi dokumentami w siedzibie PIP. W praktyce to inspektor decyduje, czy warunki, które zapewnia dyrektor kontrolowanego przedszkola, umożliwiają mu przeprowadzenie czynności kontrolnych w siedzibie przedszkola czy raczej w siedzibie Inspekcji Pracy.

Uprawnienia kontrolującego

Podczas przeprowadzanych kontroli inspektor pracy ma prawo do:

• swobodnego wstępu na teren zakładu pracy oraz do wszystkich obiektów i pomieszczeń kontrolowanego, przy czym nie ma obowiązku uzyskiwania przepustki oraz jest zwolniony od rewizji osobistej, także w przypadku, jeżeli przewiduje ją wewnętrzny regulamin podmiotu kontrolowanego,
• przeprowadzania oględzin pomieszczeń kontrolowanego,
• utrwalania przebiegu i wyników oględzin za pomocą aparatury i środków technicznych służących do utrwalania obrazu lub dźwięku (np. aparat fotograficzny, dyktafon),
• żądania pisemnych i ustnych informacji od kontrolującego, jego pracowników obecnych i byłych, a nawet od osób świadczących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy (np. umowa zlecenie, własna działalność gospodarcza),
• żądania przedłożenia akt osobowych i wszelkich dokumentów związanych z wykonywaniem pracy przez pracowników lub osoby świadczące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy,
• zapoznania się z decyzjami innych organów kontroli i nadzoru nad warunkami pracy oraz ich realizacją,
• wykonywania niezbędnych dla celów kontroli odpisów lub wyciągów z dokumentów, jak również zestawień i obliczeń sporządzanych na podstawie dokumentów, a w razie potrzeby żądania ich od podmiotu kontrolowanego,
• sprawdzania tożsamości osób wykonujących pracę lub przebywających na terenie podmiotu kontrolowanego, ich przesłuchiwania i żądania oświadczeń w sprawie legalności zatrudnienia lub prowadzenia innej działalności zarobkowej.