OPUBLIKOWANO: 25 LISTOPADA 2016
ZAKTUALIZOWANO: 16 SIERPNIA 2017

Zasady otwierania sklepiku szkolnego

Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, współautor komentarza do Ustawy o systemie oświaty

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 149 ze zm.),
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.),
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.),
• Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2147 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz.U. z 2016 r. poz. 1154).

Prowadzenie sklepiku szkolnego jest działalnością gospodarczą, dlatego sklepik może być prowadzony wyłącznie przez przedsiębiorcę. Wykluczone jest natomiast prowadzenie go przez radę rodziców czy samorząd uczniowski, czyli podmioty nieposiadające osobowości prawnej. Dyrektor, który chce, aby w jego szkole działał sklepik, może zawrzeć umowę najmu szkolnych pomieszczeń z przedsiębiorcą, który będzie go prowadził. Tu jednak dochodzimy do pierwszego ograniczenia uprawnień dyrektora, ponieważ nie w każdym przypadku będzie on miał kompetencje do zawierania umowy najmu, a jedynie wtedy, kiedy budynek, w którym szkoła się znajduje, został jej przekazany w trwały zarząd.

Trwały zarząd jest formą prawną władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną – w tym wypadku szkołę – w ramach której ta jednostka ma prawo, zgodnie z art. 43 Ustawy o gospodarce nieruchomościami, do:

• korzystania z nieruchomości w celu prowadzenia działalności należącej do zakresu jej działania,
• zabudowy, odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub remontu obiektu budowlanego na nieruchomości, zgodnie z przepisami Prawa budowlanego, za zgodą organu nadzorującego,
• oddania nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę albo użyczenie na czas nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony trwały zarząd, z równoczesnym zawiadomieniem właściwego organu i organu nadzorującego, jeżeli umowa jest zawierana na czas oznaczony do trzech lat, albo za zgodą tych organów, jeżeli umowa jest zawierana na czas oznaczony dłuższy niż trzy lata lub czas nieoznaczony, jednak na okres nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony trwały zarząd; zgoda jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość.

Szkoła samodzielnie – a w praktyce jej dyrektor – będzie w stanie wynajmować pomieszczenia szkolne jedynie w wypadku, gdy organ prowadzący wyposażył ją w budynek, czyli oddał go właśnie w trwały zarząd. Jeżeli nie miało to miejsca, wówczas budynek nadal wchodzi w skład zasobu nieruchomości danej jednostki samorządu terytorialnego, a jego pomieszczenia mogą być wynajmowane jedynie przez organ wykonawczy JST, czyli w gminie przez wójta lub burmistrza czy prezydenta miasta.

Zauważyć jednak należy, że nie w każdym przypadku szkoła będzie mogła skorzystać z dodatkowych dochodów z wynajmu pomieszczeń dla szkolnego sklepiku. Szkoła samorządowa jest bowiem jednostką budżetową, a zasady jej gospodarki finansowej określa art. 11 Ustawy o finansach publicznych