STAN PRAWNY NA 3 GRUDNIA 2025

W praktyce przedszkolnej używa się nieformalnego terminu „urlopowanie dziecka”. Ma on związek z jednorazową dłuższą absencją lub powtarzalnymi dłuższymi okresami nieobecności wychowanka, które mogą wynikać np. z przewlekłych chorób lub też trudnej sytuacji rodzinnej. Niepubliczne przedszkole może w związku z taką sytuacją chcieć się zabezpieczyć finansowo. Jest to o tyle zrozumiałe, że brak opłat w przypadku częstych nieobecności może skutkować niezgodnością z założeniami finansowymi poczynionymi przez osobę prowadzącą przedszkole. Istnieją jednak pewne ograniczenia prawne i wizerunkowe co do pobierania opłat za okresy przejściowej nieobecności dziecka w placówce.

Prawny obowiązek zwalniania z opłat w przedszkolach niepublicznych z pełną dotacją

Przez opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego należy rozumieć opłaty za nauczanie, wychowanie i opiekę w placówce wychowania przedszkolnego, prowadzone poza czasem bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki, ustalonym zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 2, ust. 2 lub 3 Prawa oświatowego. W przypadku przedszkoli niepublicznych (niebędących przedszkolami specjalnymi), które korzystają z gminnej dotacji w wysokości równej podstawowej kwocie dotacji dla przedszkoli, znajdzie zastosowanie właśnie art. 13 ust. 1 pkt 2 Prawa oświatowego. Stosuje się go w kontekście zapewnienia bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki w czasie nie krótszym niż pięć godzin dziennie. Za przekroczenie tego czasu można pobierać opłaty, co wiąże się z koniecznością omówienia problemu ograniczenia w zakresie pobierania opłat za te godziny w okresach przejściowej absencji. Umowa rodziców z placówką może bowiem dotyczyć prawa do pozostawiania dziecka w przedszkolu dłużej, niż wynosi bezpłatny dobowy wymiar godzin, co ma związek z gotowością przedszkola do opieki poza bezpłatnymi godzinami, nawet gdy dziecko nie pojawi się w placówce.

Artykuł 52 ust. 9 Ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych ingeruje w politykę niektórych niepublicznych przedszkoli dotyczącą zwalniania z opłat. Przepis ten uprawnia władze lokalne do wpływania na wysokość opłat także w niepublicznych przedszkolach. Zgodnie z ustawą organ prowadzący m.in. niepubliczne przedszkole wskazane w art. 17 ust. 1 tego aktu (tj. przedszkole korzystające z gminnej dotacji w wysokości równej podstawowej kwocie dotacji dla przedszkoli) musi zwalniać rodziców w całości lub w części z opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego, na warunkach określonych przez radę gminy. Chodzi w tym przypadku o warunki, które gmina może ustalać, choć nie ma takiego obowiązku. Organ prowadzący może upoważnić do udzielania tych zwolnień także dyrektora przedszkola. Za organ prowadzący ustawa nakazuje uznać ministra, jednostkę samorządu terytorialnego, osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego prowadzących przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę oraz – co ma właśnie znaczenie w przypadku przedszkoli niepublicznych – osobę fizyczną prowadzącą przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę.